Ένας από τους παίκτες που σημάδεψε τα “χρυσά” χρόνια του ευρωπαϊκού μπάσκετ το ’80 και το ’90, ο Όντι Νόρις, βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και δεν χρειάστηκε πολύ για να αποθεώσει τον “απίστευτο” Νίκο Γκάλη…
Διαβάστε την συνέντευξη-αφιέρωμα από το contra.gr:
Μπαμπά, ποιος είναι αυτός;”, ρώτησε ένα παιδί ντυμένο Στεφ Κάρι (φανέλα και σορτσάκι, σετ), βλέποντάς τον να περιτριγυρίζεται από ανθρώπους που απλά ήθελαν να του σφίξουν το χέρι ή να βγουν μια φωτογραφία μαζί του. “Έλα, έλα, μη ρωτάς, πήγαινε και εσύ να βγεις μια φωτογραφία μαζί του και θα σου πω”, απάντησε ο πατέρας στον γιο του. Ακολούθως πλησίασε στον Όντι Νόρις και του είπε “είναι τιμή μας που είσαι εδώ”. Εκείνος χαμογέλασε, χάιδεψε τον μικρό “Κάρι” στα μαλλιά, βγήκε φωτογραφία μαζί του και του είπε “συνέχισε να δουλεύεις μικρέ, συνέχισε να δουλεύεις”.
Ο Όντι Νόρις θαμπώθηκε από το μουσείο μπάσκετ της ΧΑΝΘ, για το οποίο έμαθε κάθε λεπτομέρεια. Ρωτούσε για τα πάντα. Στάθηκε μπροστά σε μια ρέπλικα της πρώτης μπασκέτας (μια καρέκλα γυρισμένη ανάποδα, τοποθετημένη ανάποδα στη κορυφή ενός ξύλινου πασάλου), απόρησε όταν διαπίστωσε πως μια από τις τέσσερις πρώτες μπάλες στην ιστορία του μπάσκετ που είχε φτιάξει ο Νέισμιθ βρισκόταν στο μουσείο και ζητούσε να μάθει λεπτομέρειες για τα εκθέματα. Καταλάβαινες πως έχει μπει σε ένα μουσείο του μπάσκετ με την ίδια όρεξη και χαρά που μπαίνει ένας έφηβος που αγαπάει το άθλημα.
Στη πρώτη επαφή του με κάτι από Νίκο Γκάλη, κοντοστάθηκε. “Αυτή είναι του Νικ, έτσι;”, ρώτησε και αμέσως πήρε θέση για να απαθανατίσει τη στιγμή. Ο τρόπος με τον οποίο μιλάει για τον Γκάλη ο Όντι Νόρις είναι εντυπωσιακός. Βγάζει έναν σεβασμό ή μάλλον μια λατρεία. Το ότι ονόμασε τον γιο του Νικ για να τιμήσει τον Γκάλη, μπορεί εύκολα να θεωρήσει κανείς πως είναι το περισσότερο που μπορεί να έχει κάνει για τον Γκάλη. Όμως μια κουβέντα μαζί του θα σε πείσει πως εκείνος το θεωρεί το λιγότερο.
Συνεχίζοντας τη ξενάγησή του στο μουσείο, βρέθηκε και πάνω σε παπούτσια που έχουν χαρίσει σε αυτό οι Βασίλης Σπανούλης και Δημήτρης Διαμαντίδης. “Εκείνος τους έφερε στο μπάσκετ…”, είπε απλά. Και δεν το έλεγε μειωτικά, ούτε θέτει θέμα σύγκρισης.
Αφού ξεναγήθηκε στο μουσείο, ήταν η κατάλληλη ώρα να μιλήσουμε μαζί του. Όχι για την τριετία του στους Πόρτλαντ Μπλέιζερς (1982-1985) δίπλα στον Κλάιντ Ντρέξλερ, όχι για τη διετία του στην Μπενετόν Τρεβίζο (1985-1987), όχι για τα έξι χρόνια στην Μπαρτσελόνα όπου το θηριώδες παρουσιαστικό του έγραψε ιστορία, ούτε καν για το 1993-1994 που το πέρασε ως κάτοικος Περιστερίου. Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το μπάσκετ, δηλαδή γύρω από τον Νίκο Γκάλη…
– Πώς σας φάνηκε το μουσείο της ΧΑΝΘ, αυτή η βουτιά στο παρελθόν;
“Είναι απίστευτο φίλε… Εντυπωσιακό. Δεν περίμενα να δω κάτι τέτοιο. Εκπληκτική δουλειά. Δουλειά που γίνεται μόνο αν αγαπάς το μπάσκετ. Το ξαναλέω, δεν περίμενα να δω κάτι τέτοιο…Όλη η ιστορία του μπάσκετ είναι εδώ. Σε αυτόν τον μικρό χώρο. Εντυπωσιάστηκα από όλα αυτά που έχει κάνει η ΧΑΝΘ για το μπάσκετ, από τόσο παλιά. Κάθε παίκτης, κάθε νεαρός παίκτης, οφείλει να περάσει από εδώ. Να μάθει την ιστορία του μπάσκετ. Αν αγαπάς το μπάσκετ μια φορά, φεύγοντας από εδώ θα το αγαπάς 100 φορές και πάνω από όλα θα μάθεις να σέβεσαι το μπάσκετ”.
“Είδα πράγματα που δεν περίμενα να δω. Κομμάτια της ιστορίας του μπάσκετ τα οποία βρίσκονται εδώ, σε αυτό το μουσείο. Και έχω πάει σε πολλά μουσεία που αφορούν το μπάσκετ, στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη. Όσον αφορά την Ευρώπη, εδώ, σε αυτό το μουσείο ένιωσα σαν να μπήκα στη καρδιά του μπάσκετ. Οφείλω να πω ένα μεγάλο μπράβο στους ανθρώπους που το έστησαν. Χαίρομαι να συναντώ ανθρώπους που αγαπούν το μπάσκετ όσο και εγώ”.
-Το βράδυ της Τρίτης βρεθήκατε ξανά με τον Νικ. Φορούσατε και οι δυο κοντά παντελόνια, όπως τότε…
“Όντως, αλλά τα χρόνια περνάνε και αυτό που μένει είναι αυτή η ανυπομονησία που έχω κάθε φορά που είναι να συναντήσω τον Νικ…”.
-Λογικά θα σας έχουν ξαναρωτήσει, αλλά θα το κάνω και εγώ. Θα σας ζητήσω να μου περιγράψετε τον Νίκο Γκάλη με τρεις λέξεις…
“Δεν χρειάζονται τρεις λέξεις, πίστεψέ με. Ο τύπος ήταν απίστευτος. Α-ΠΙ-ΣΤΕΥ-ΤΟΣ. Σου φτάνει; Είναι μια λέξη, αυτή η λέξη ταιριάζει στον Νικ”.
-Αυτή τη λέξη θα τη χρησιμοποιούσατε κι αν σας ζητούσα να μου περιγράψετε με μια λέξη το μπάσκετ;
“Ναι, έχεις δίκιο. Ο Νικ είναι το μπάσκετ, άλλωστε. Για μένα. Και για πολλούς, πιστεύω… Έχουμε δει πολλούς διαφορετικούς παίκτες στο βάθος του χρόνου. Τον Μάτζικ Τζόνσον, τον Λάρι Μπερντ, τον Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ, τον Μάικλ Τζόρνταν, τον Νίκο Γκάλη…”.
-Και βάζετε τον Νίκο Γκάλη δίπλα σε όλους αυτούς;
“Ναι, απορείς; Ο Νίκος Γκάλης είναι το ευρωπαϊκό μπάσκετ. Αυτός. Ο Νίκος Γκάλης έφερε την επανάσταση του μπάσκετ στην Ευρώπη. Υπάρχει το μπάσκετ στην Αμερική και το μπάσκετ στην Ευρώπη. Ό,τι ήταν για την Αμερική οι παίκτες που ανέφερα, ήταν και ο Νίκος Γκάλης για την Ευρώπη. Ο,τι έκαναν εκείνοι στην Αμερική, έκανε εκείνος στην Ευρώπη. Ο Νικ είχε μέσο όρο 35 πόντους ανά παιχνίδι… Τι άλλο να πω; Ένας μικροσκοπικός άνθρωπος έκανε όλα αυτά, όταν είχε απέναντί του κάτι θηρία, παίκτες που και εκείνοι έδωσαν πολλά. Στην Ευρώπη έχουν παίξει μεγάλοι παίκτες όπως για παράδειγμα ο Σαμπόνις ή ο Κούκοτς και ο Πέτροβιτς. Ο Γκάλης ήταν η αρχή. Ήταν κάτι μοναδικό, κάτι το επαναστατικό…”.
-Την εποχή που εσείς και ο Γκάλης παίζατε, ο πιο συχνός τίτλος των εφημερίδων για τον Γκάλη ήταν το “ασταμάτητος”. Ήσαστε ένας από τους πλέον κατάλληλους να απευθυνθώ διότι η δουλειά σας ήταν να τον σταματήσετε..
“Μόνος μου, όσο κι αν προσπάθησα, δεν το κατάφερα ποτέ. Ο άτιμος… Χρειαζόταν να επιστρατευτεί όλη η ομάδα για να βρούμε γιατρειά. Ατομικά όχι, δεν βρέθηκε άνθρωπος να τον σταματήσει. Κανείς. Ποτέ. Όσα χρόνια έπαιζε. Αν είχες στο πλευρό σου όλους τους συμπαίκτες σου, κάτι γινόταν, αλλά ένας εναντίον ενός; Μπα…”
-Τι είχε ο Γκάλης που δεν το είχαν οι άλλοι;
“Θα σου πω τι έχω καταλάβει εγώ, έχοντας ζήσει πολλούς αθλητές, είτε στο γήπεδο ως συμπαίκτες και αντιπάλους είτε ως θεατής. Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που είναι ευλογημένοι να έχουν ταλέντο. Ένας από αυτούς ήταν και ο Ντράζεν. Εκείνος είχε κάτι το μαγικό. Αλλά ποτέ δεν φτάνει αυτό. Ο κόσμος έχει δει μόνο τα παιχνίδια του Γκάλη. Δεν έχει δει τη δουλειά που έχει κάνει για να φτάσει να παίζει έτσι. Μόνο εκείνος ξέρει. Εκείνος, οι μπάλες και τα καλάθια, κανείς άλλος. Ταλέντο, χάρισμα, ικανότητα, μπορεί να έχουν πολλοί. Να γεννηθούν με αυτό, αν θέλεις. Αλλά… Αν δεν δουλέψεις, τίποτα δε θα βγει στην επιφάνεια. Για τον Γκάλη, η προπόνηση ήταν σαν θρησκευτικό τελετουργικό”.
“Παίκτες όπως ο Τζόρνταν ή στις μέρες μας ο Λεμπρόν και ο Κάρι. Εγώ και εσύ βλέπουμε μόνο το γήπεδο, αυτά τα 48 λεπτά στα οποία τα δίνουν όλα. Για να μπορείς να τα δώσεις όλα εκεί, πρέπει να δουλέψεις. Να δουλέψεις σκληρά, να δουλέψεις ασταμάτητα. Στην Ισπανία υπήρχαν πολλοί σπουδαίοι παίκτες. Ο Φερνάντο Μαρτίν, ο Σαν Επιφάνιο. Ο κόσμος δεν ξέρει το πόσο δούλεψαν για να φτάσουν να παίξουν το μπάσκετ που έπαιξαν και να τους θυμόμαστε”.
Ο Νίκος Γκάλης δούλευε όσο κανένας άλλος. Όταν οι άλλοι έβγαιναν κάποια βόλτα ή κανόνιζαν να πάνε στα… μπουζούκια. Υπάρχουν ακόμα αυτά τα μπουζούκια, έτσι; Ωραία. Όταν λοιπόν οι άλλοι είχαν στο μυαλό του όλα αυτά, ο Γκάλης ήταν στο γήπεδο. Πήγαινε στο γήπεδο, προπονούταν, περίμενε την ομάδα να έρθει, να προπονηθεί μαζί τους, έβλεπε την ομάδα να φεύγει, συνέχιζε την προπόνηση και κάποια στιγμή πήγαινε σπίτι, για έναν και μόνο λόγο: για να ξεκουραστεί, διότι είχε και την επόμενη μέρα προπόνηση… Δεν μπορούν να το κάνουν όλοι αυτό. Να έχουν αυτήν τη δύναμη, αυτήν την αγάπη, αυτήν την αφοσίωση. Ο Γκάλης την είχε και τελικά όλοι ανταμειφτήκαμε από αυτό”.
-Αυτό είναι λοιπόν το μυστικό; Να έχεις ταλέντο και να δουλεύεις συνέχεια;
“Μη ξεχνάς και την αγάπη για το άθλημα. Έχεις ταλέντο. Ωραία. Δουλεύεις; Τέλεια. Κάποια στιγμή θα κουραστείς. Κάποια στιγμή θα αποτύχεις. Εκεί χρειάζεσαι την αγάπη για το άθλημα. Να την έχεις πάντα μέσα σου. Εκείνη θα σου δώσει το χέρι όταν είσαι κάτω, θα σε σηκώσει. Και θα συνεχίσεις να δουλεύεις, διότι αγαπάς αυτό που κάνεις. Δούλεψε, αγάπησε το μπάσκετ και όλα θα έρθουν. Και κάτι ακόμα. Κάτι που λέω σε όλα τα παιδιά που έχω στα καμπ, σε όλα τα παιδιά που συναντάω. Και είναι το πιο δύσκολο από όλα. Τους λέω συνέχεια να μη σταματήσουν να διαβάζουν. Να αγαπούν το σχολείο, τα γράμματα. Διότι το μπάσκετ δεν είναι για πάντα”.
“ΠΡΟΤΥΠΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ Ο ΝΟΡΙΣ”
Ο προπονητής Δημήτρης Γαλάνης είναι ο άνθρωπος που φιλοξένησε τον Όντι Νόρις στην Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο του καμπ του Θερμαϊκού Θέρμης και των Εκπαιδευτηρίων Βασιλειάδη.
-Τι είναι αυτό που έχει να δώσει ο Όντι Νόρις στα παιδιά και βρέθηκε στο καμπ του Θερμαϊκού Θέρμης και των Εκπαιδευτηρίων Βασιλειάδη;
“Είναι ένας κάμπερ υψηλού επιπέδου. Ήταν ξεχωριστός αθλητής και είναι ξεχωριστός άνθρωπος. Έχει τον τρόπο να κάνει τα παιδιά να ρουφάνε όλα όσα λέει, να τους μεταφέρει λεπτομέρειες που θα τους είναι χρήσιμες στη ζωή τους και ειδικά στην μπασκετική ζωή. Η ευγένεια, το ήθος, η ακεραιότητά του είναι ό,τι πιο κατάλληλο για τα μικρά παιδιά που ψάχνουν πρότυπα, ψάχνουν είδωλα και θα πρέπει να ταυτίζονται με ανθρώπους που αγαπούν και που σέβονται το μπάσκετ, όπως ο Όντι Νόρις”.
“Είμαι ενθουσιασμένος από την παρουσία του και θέλω να τον ευχαριστήσω δημόσια. Η Ελλάδα και ειδικά η Θεσσαλονίκη, την εποχή του Όντι Νόρις ήταν η μητρόπολη του μπάσκετ. Αυτή η πόλη έβγαλε αθλητές, προπονητές, έβγαλε… μπάσκετ. Μια παραγωγική διαδικασία, ένας οργασμός του μπάσκετ, ο οποίο γέμισε όλη τη χώρα”.
“Υπάρχει και ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει να το προσέξουμε στην Ελλάδα και αποτελεί στοιχείο που έφερε αυτή η έκρηξη του μπάσκετ εκείνα τα χρόνια. Πολλά παιδιά βγήκαν από τοπικές κατηγορίες. Ο Τσαρτσαρής, ο Παπαλουκάς, ο Διαμαντίδης. Είναι παιδιά που βγήκαν στην επιφάνεια διότι υπήρχαν παντού καλοί προπονητές, σωστή καθοδήγηση. Αυτό πρέπει να το διαφυλάξουμε”.
