Οι δυο διεκδικητές της εξουσίας στην Τουρκία, ο απερχόμενος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο αντίπαλός του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, δήλωσαν και οι δύο βέβαιοι για τη νίκη μετά την ψηφοφορία που διεξήχθη χθες Κυριακή, καθώς η διεξαγωγή δεύτερου γύρου της αναμέτρησης, την 28η Μαΐου, μοιάζει ολοένα πιο αναμφίβολη.
Δεν πρόκειται ασφαλώς για νίκη, αλλά ούτε για καθαρή ήττα του κ. Ερντογάν, τον ισλαμοσυντηρητικό αυταρχικό ηγέτη στην εξουσία τα τελευταία είκοσι χρόνια, που δήλωσε πεπεισμένος μπροστά σε μια θάλασσα υποστηρικτών του μέσα στη νύχτα πως «θα υπηρετήσει τη χώρα για ακόμη πέντε χρόνια».
Την πεποίθησή του εξέφρασε και ο αντίπαλός του, υποσχόμενος στους δικούς του υποστηρικτές πως «θα νικήσουμε οπωσδήποτε στον δεύτερο γύρο», επικαλούμενος την «ανάγκη της κοινωνίας για αλλαγή».
Έπειτα από μια εκλογική διαδικασία με συμμετοχή άνευ προηγουμένου, παρά την κρίση και τρεις μήνες μετά τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε τη χώρα στις 6 Φεβρουαρίου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε πως είναι «καθαρά μπροστά», ότι έχει προβάδισμα 2,6 εκατομμυρίων ψήφων, αλλά έτοιμος να «σεβαστεί» το αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου, εάν απαιτείται.
«Δεν ξέρουμε ακόμη αν οι εκλογές τερματίστηκαν με αυτόν τον πρώτο γύρο αλλά αν ο λαός επέλεξε να γίνει δεύτερος γύρος, θα το σεβαστούμε», δεσμεύτηκε.
Είναι η πρώτη φορά που ο αρχηγός του κράτους θα αναγκαστεί να συμμετάσχει σε δεύτερο γύρο, που δεν κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων.
Αμφισβήτηση
Απέναντί του, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, πρώην δημόσιος λειτουργός, 74 ετών, υποψήφιος συμμαχίας χωρίς προηγούμενο έξι παρατάξεων της αντιπολίτευσης, φερόταν να προηγείται κατά τα ινστιτούτα δημοσκοπήσεων, έστω οριακά.
Όμως, κατά τα αποτελέσματα με το 95% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, λάμβανε μόλις το 45% των ψήφων ως τις 03:30 [τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας]. Η συμμαχία του αμφισβήτησε αμέσως τον αριθμό αυτό, υποστηρίζοντας πως αποκρύπτεται μέρος των ψήφων υπέρ του από τα συστήματα του ανώτερου εκλογικού συμβουλίου (YSK, η εθνική εφορευτική επιτροπή της Τουρκίας).
«Εμποδίζετε τη βούληση του λαού της Τουρκίας. Αλλά δεν θα μπορέσετε να εμποδίσετε αυτό που θα γίνει, δεν θα δεχτούμε ποτέ τετελεσμένα», προειδοποίησε ο κ. Κιλιτσντάρογλου.
Ο υποψήφιος που ήρθε τρίτος, ο Σινόν Ογάν, πρώην βουλευτής του ακροδεξιού εθνικιστικού MHP, που έλαβε το 5% των ψήφων, ετοιμάζεται να τις παζαρέψει, αλλά δεν ξεκαθάρισε με ποιον.
Χθες βράδυ, οι δυο βασικοί υποψήφιοι αποδύθηκαν σε μάχη αριθμών, απαιτώντας οι εκλογικοί αντιπρόσωποι των παρατάξεών τους να παραμείνουν στα εκλογικά τμήματα «μέχρι τέλους».
Ενθουσιασμός
Όλη μέρα χθες, οι κάλπες γέμιζαν με ταχύτητα από τους ενθουσιώδεις ψηφοφόρους, που σε αρκετές περιπτώσεις χρειάστηκε να περιμένουν ώρες για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Η συμμετοχή στη διαδικασία εκτιμάται πως έσπασε ρεκόρ, έφθασε κοντά στο 90%, αν και δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα από την εφορευτική επιτροπή ακόμη.
Οι περίπου 64 εκατομμύρια πολίτες με δικαίωμα ψήφου καλούνταν επίσης να αναδείξουν τα 600 μέλη της τουρκικής Βουλής με έδρα την Άγκυρα.
Ο κ. Ερντογάν είπε πως η παράταξή του, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), εξασφάλισε την πλειοψηφία μαζί με τον εταίρο του, το ακροδεξιό εθνικιστικό MHP.
Το 2018, στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές, ο κ. Ερντογάν κέρδισε στον πρώτο γύρο, με πάνω από το 52,5% των ψήφων. Η διεξαγωγή επαναληπτικού γύρου θα ήταν αφ’ εαυτής απογοητευτική εξέλιξη για τον αρχηγό του κράτους, που αρχικά πιστωνόταν πως ανέπτυξε τη χώρα του, της χάρισε ευημερία, προτού οι κρίσεις αρχίσουν να διαδέχονται η μια την άλλη και ο ίδιος κατηγορηθεί για αυταρχική παρέκκλιση. Ο αντίπαλός του, ο κ. Κιλιτσντάρογλου, λέει πως θέλει να επαναφέρει «τη δημοκρατία», πιο ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές και να υπερασπιστεί τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους.
«Για να το πούμε απλά, θέλουμε τη γαλλική επανάσταση: ‘ισότητα, ελευθερία, αδελφοσύνη’, διότι τα τελευταία 20 χρόνια, όλα αυτά εξαφανίστηκαν», δήλωνε χθες σε πλούσια συνοικία της Κωνσταντινούπολης ο 58χρονος Ουλβί Αμιντζί, με μπλουτζίν και με τατουάζ στο χέρι.
«Εγώ λέω ‘συνεχίζουμε’ με τον Ερντογάν», έλεγε αντίθετα η Νουρτζάν Σογέρ, με μαντίλα στα μαλλιά, μπροστά σε εκλογικό κέντρο του AKP στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης.
Στην μαρτυρική Αντάκια (Αντιόχεια), νότια, που μετατράπηκε σε σωρούς από συντρίμμια όταν χτύπησε ο σεισμός του Φεβρουαρίου, ο Μεμέτ Τοπάλογλου, που πήγε από τους πρώτους στο εκλογικό τμήμα, έλεγε «χρειάζεται αλλαγή», «φτάνει».
Ο κ. Κιλιτσντάρογλου είναι υποψήφιος ετερόκλιτου μετώπου άνευ προηγουμένου έξι παρατάξεων της αντιπολίτευσης, στο φάσμα από την εθνικιστική δεξιά ως τη φιλελεύθερη κεντροαριστερά περνώντας από το πολιτικό ισλάμ, που ήλπιζε ότι του έδινε τη νίκη, και είχε επίσης την υποστήριξη του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, της τρίτης πολιτικής δύναμης στη χώρα.
Ο κ. Ερντογάν έμοιαζε να βρίσκεται σε δύσκολη θέση, με τη χώρα βυθισμένη σε οικονομική κρίση, το νόμισμα να έχει χάσει τη μισή αξία του, τον πληθωρισμό στα ουράνια, πάνω από το 85% το φθινόπωρο. Παρ’ όλ’ αυτά, «ο λαός επέλεξε τη σταθερότητα και την ασφάλεια σε αυτές τις εκλογές», διαβεβαίωσε.
Οι βουλευτικές και προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες κρίνουν όχι μόνο ποιος θα κυβερνήσει την Τουρκία, κράτος μέλος του NATO και –τουλάχιστον στη θεωρία– υποψήφιο προς ένταξη στην ΕΕ, αλλά και το πώς θα την κυβερνήσει, την εξέλιξη της οικονομίας, καθώς και την εξωτερική πολιτική της, που σημαδεύτηκε από αρκετές απρόβλεπτες στροφές.
