Το ημερολόγιο γράφει 28.02.2023, το ρολόι δείχνει 23:21. Ο χρόνος παγώνει για τους 350 επιβάτες του επιβατικού συρμού Intercity 62 που πραγματοποιεί το δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη.
Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως για 57 ψυχές στην πλειοψηφία τους νέα παιδιά, φοιτητές, φοιτήτριες η διαδρομή αυτή ήταν η τελευταία της ζωής τους. Για αρκετά χιλιόμετρα το Intercity 62 βάδιζε στην ίδια γραμμή με την εμπορική αμαξοστοιχία 63503 που εκτελούσε το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη-Λάρισα, 57 επιβάτες βάδιζαν προς το θάνατο. Στον Ευαγγελισμό τα δύο τρένα συγκρούονται, εκτροχιάζονται και μια μεγάλη πυρκαγιά ξεσπάει. Οι φωνές και τα ουρλιαχτά αντηχούν στην κοιλάδα των Τεμπών.
Οι επιβάτες που ήταν στα τελευταία βαγόνια κατάφεραν να βγουν ζωντανοί, όσοι ήταν στα πρώτα άρχισαν να παλεύουν με τις φλόγες. Κάποιοι τα κατάφεραν να βγουν ζωντανοί, όσοι είχαν δυνάμεις έτρεξαν να βοηθήσουν όσους περισσότερους μπορούσαν, κάποιοι δεν τα κατάφεραν.
Η τραγωδία συγκλόνισε όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και τον πλανήτη και έγινε πρώτη είδηση στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά πρακτορεία του κόσμου.
Στην αρχή οι πληροφορίες φτάνουν συγκεχυμένες, όμως δεν άργησε να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της τραγωδίας. Η πρώτη κλήση έγινε στο 112 όπου ανέφεραν ότι εξετράπη η αμαξοστοιχία. Όσοι έφτασαν πρώτοι στο σημείο έβλεπαν τη φωτιά που έκαιγε. Τα ΕΚΑΒ άρχισαν να καταφθάνουν στη σειρά μαζί με τα πυροσβεστικά. Στο σημείο της σύγκρουσης επιχείρησαν 17 οχήματα και 150 πυροσβέστες για την κατάσβεση της φωτιάς, ενώ έγιναν προσπάθειες διάσωσης με περίπου 40 ασθενοφόρα και περισσότερους από 30 αστυνομικούς.
Τα δύο νοσοκομεία, το Γενικό Λάρισας και το Πανεπιστημιακό τίθενται σε επιφυλακή. Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, οι 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας.
Δεν αργεί να ανακοινωθεί ο πρώτος νεκρός. Λίγο αργότερα ο δεύτερος, ο τρίτος. Ο αριθμός σταματάει στο 57. Όλες οι σοροί ταυτοποιούνται με την μέθοδο DNA. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε τρομερά δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού. Οι διασώστες κάνουν λόγο για θερμοκρασίες πάνω από 1300 βαθμούς μέσα στα φλεγόμενα βαγόνια.
Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που συνέβη στην Ελλάδα του 2023.
Η Ελλάδα θρηνεί για τις 57 ψυχές που δεν κατάφεραν να φτάσουν στα σπίτια τους, στις οικογένειές τους, για τους τραυματίες που χαροπαλεύουν. Στην Ελλάδα κηρύχθηκε τριήμερο εθνικό πένθος, από την 1η μέχρι τις 3 Μαρτίου 2023. Η θλίψη μετατρέπεται σταδιακά σε οργή καθώς ξεκινάνε οι έρευνες για τα αίτια του δυστυχήματος. Τα λάθη απανωτά, οι ελλείψεις πολλές και ένα ερώτημα “Ποιος φταίει;”.
Οι συγκλονιστικές μαρτυρίες
Ο Θεόδωρος Κατσιούλης καθόταν στη θέση 41 στο τρίτο βαγόνι, την στιγμή της σύγκρουσης των δύο αμαξοστοιχιών στα Τέμπη, με τον ίδιο να χάνει προς στιγμήν τις αισθήσεις του. Όταν άνοιξε τα μάτια του, όπως εξομολογείται, ήταν σαν να είδε τον θάνατό του.
«Μόλις άνοιξα τα μάτια μου, είδα τον θάνατο μου. Ήμουν πεσμένος στο έδαφος, χτυπημένος, παντού είχε σκοτάδι. Έκανα την προσευχή μου».
«Το βαγόνι», συνεχίζει, «τυλίχθηκε στις φλόγες. Είχε παντού καπνό, δεν μπορούσα να αναπνεύσω, ακόμα με δυσκολία αναπνέω. Ένας νεαρός προσπαθούσε να σπάσει το παράθυρο, όταν τα κατάφερε με ένα σίδερο, σηκώθηκα για να πηδήξω να βγω από εκεί. Όταν πλησίασα, είδα πως ήμασταν πολύ ψηλά νόμιζα πως ήμασταν σε γέφυρα», τόνισε.
«Μέσα στο σκοτάδι άκουσα τη γυναίκα που καθόταν δίπλα μου, να μου ζητάει να βοηθήσω τα παιδιά της. Τους είχα δει που χαιρετούσαν τον πατέρα τους κατά την επιβίβαση. Πήρα το ένα παιδί στα χέρια, ήταν χλωμό, φοβισμένο και το κράτησα από τα χέρια. Του είπα να μην φοβάται και να πηδήξει από το παράθυρο. Το ίδιο έκανα και με το δεύτερο παιδί. Όλοι βοηθούσαμε, κανένας δεν σκέφτηκε μόνο τον εαυτό του».
Ο Λάζος Παπαζήσης είναι ένας από τους επιζώντες. Βρισκόταν στο βαγόνι 2. Ακαριαία πήδηξε από το φλεγόμενο τρένο και με το κινητό του τηλέφωνο άρχισε να καταγράφει τις σκηνές της απόλυτης φρίκης.
«Ακούμε ένα ‘μπαμ’ δυνατό. Αρχίζουν σπάνε τα τζάμια από το παράθυρο, σκύβω, πέφτω κάτω. Άρχισαν να πετάγονται γυαλιά στο κεφάλι. Αφού έσβησαν τα φώτα από το τρένο, φωτίζαμε με φακό από το κινητό και μετά ένας ένας πηδήξαμε κάτω. Τσίριζαν τα κορίτσια, που ούρλιαζαν ‘βοήθεια’ και ήταν δύο κορίτσια με κομμένα πόδια».
Ο Στέφανος Γωγάκος περιέγραψε επίσης τον εφιάλτη που έζησε: «Ξαφνικά ακούμε ένα δυνατό κρότο και τα τζάμια έσπασαν όλα με την μία και δεχθήκαμε στο κεφάλι μας τα θραύσματα από τα τζάμια. Κάποια καθίσματα γύρισαν ανάποδα και τα προσωπικά μας αντικείμενα εκσφενδονίστηκαν». Στη συνέχεια όσοι απεγκλωβίστηκαν από το βαγόνι πέντε χρειάστηκε να περπατήσουν, όπως περιέγραψε ο κ. Γωγάκος, περίπου 1500 μέτρα, φθάνοντας σε ένα ξέφωτο, όπου τότε κι εκεί αντίκρισαν οι διασωθέντες την θηριώδη φωτιά. Καταλήγοντας ο επιβάτης ανέφερε χαρακτηριστικά «ευχαριστώ τον Θεό που με έσωσε από την κόλαση του Δάντη».
Η Βασιλική Οικονομάκη ήταν από τους τραυματίες. Η ίδια λίγες μέρες μετά θα μιλήσει για τα όσα βίωσε: «Θυμάμαι να είναι όλα μαύρα, να έχουν σβήσει τα φώτα. Να είναι όλα μαύρα, να προσπαθούμε να βγάλουμε τα σίδερα από πάνω μας από τα χαλάσματα. Προσπαθούσα να βρω τους ανθρώπους που ήταν μαζί μου. Φώναζα βοήθεια. Θυμάμαι να καίγομαι και βγήκα έξω επειδή καιγόμουν. Έτσι σώθηκα, πήδηξα σε κάτι πράγματα». Επιπλέον, η ίδια θυμάται πως το βαγόνι του κυλικείου ήταν γεμάτο και δυσκολεύονταν να βρει θέση, ενώ μετά τη σύγκρουση, άνθρωποι καιγόντουσαν ζωντανοί και φωνάζανε»
Ο Δημήτρης Αράπης, επίσης τραυματίας, εξολομογήθηκε: «Ευχαριστώ αυτούς που ήταν εκεί και βοηθούσαν, γιατί υπήρχαν πολλοί που απλώς έπαιρναν τις τσάντες τους και έφευγαν. Και τους φωνάζαμε εμείς που θα πέσουμε. Γιατί τις είχαμε ρίξει κάτω, το δεύτερο βαγόνι γιατί είχαν πέσει οι ρόδες από το βαγόνι και είχε σύρματα και τις ρίχναμε εκεί να μη χτυπήσουμε σε κανένα σύρμα και τις έπαιρναν από εκεί. Αλλά ήταν και μια κοπέλα που είχε σπασμένο χέρι και βοηθούσε».
Ο Στέργιος Μιναέμης, επιβάτης της μοιραίας αμαξοστοιχίας θα πει λίγες ημέρες μετά: «Βρισκόμουν στη θέση 51 στο βαγόνι 3 με σκοπό να φτάσουμε Θεσσαλονίκη, να βρω ένα μέρος να νοικιάσω γιατί με περίμενε ήδη ο αδελφός μου και να ξεκινήσουμε μια νέα αρχή. Μια μεγάλη βαλίτσα, ένα μπουφάν, τον υπολογιστή μου και το κινητό μου. Δεν σώθηκε τίποτα. Έγιναν όλα κάρβουνο. Διάβαζα ένα άρθρο στο κινητό μου και θυμάμαι το παιδί που καθόταν απέναντι μου. Πρώτα είδα το παιδί να πετάγεται στα αριστερά μου και να σκάει δίπλα μου και μετά κατάλαβα ότι υπήρχε φρενάρισμα ή σύγκρουση. Δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε εκείνη τη στιγμή τι έγινε. Αν είχε πεταχτεί κάτι στις ράγες, αν εκτροχιαστήκαμε ή αν τρακάραμε με άλλο τρένο» είπε αρχικά ο νεαρός άνδρας και συνέχισε περιγράφοντας:
«Το πρώτο μου μέλημα ήταν να βρω από που θα φύγουμε. Δεν συγκρίνεται το βαγόνι από το πώς μπήκαμε με το πως ήταν όταν φύγαμε. Δεν είχες την αίσθηση του χώρου, δεν σου ήταν κάτι οικείο αλλά όλα ήταν μια μάζα, ένα χάος δεν ήξερες τι ήταν κουπέ, τι ήταν διάδρομος, τι ήταν τζάμι. Δεν ήξερες ποιο ήταν το πάνω, το κάτω, το αριστερά και το δεξιά. Μας έδωσε ο Θεός εκείνη τη στιγμή ένα παράθυρο, μέσα από τον καπνό, που βλέπαμε καθαρά τον δρόμο. Μέσα από ένα απόλυτο σκοτάδι, φωτιές δίπλα από το παράθυρο, καπνός, δεν είχαμε οξυγόνο και ήμασταν με μια δυο ανάσες. Τρίτη ανάσα δεν ξέρω αν πρόλαβε κάποιος να πάρει πριν κλείσουν όλα. Είδαμε την πίσσα, τον δρόμο, τα φώτα και από εκεί καταλάβαμε ότι θα σωθούμε».
Όπως είπε, το ύψος ήταν μεγάλο, περίπου στα δύο μέτρα, αλλά μέσα δεν μπορούσαν να πάρουν ανάσα, καιγόντουσαν. «Εκεί λέω ”αγόρι μου ή θα πηδήξεις και αν ακρωτηριαστείς, ακρωτηριάστηκες, γιατί κάτω είχε σίδερα σαν λεπίδες από το τρακάρισμα, ή θα καείς ζωντανός και θα μείνεις από οξυγόνο”. Οπότε δεν ήταν κάτι διαπραγματεύσιμο. Ήταν μονόδρομος και προσπαθούσαμε να βγούμε προς τον δρόμο που δεν ήταν τόσο εύκολο»
Ένα χρόνο μετά…
Ένα χρόνο μετά ο 21χρονος Γεράσιμος ο μοναδικός επιζώντας του πρώτου βαγονιού εξακολουθεί να βρίσκεται σε κωματώδη κατάσταση. Παλεύει να κρατηθεί στη ζωή δίνοντας καθημερινά το δικό του αγώνα.
Ένα χρόνο μετά τρία πορίσματα και μία ανακριτική έρευνα σε εξέλιξη. Έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις σε 15 στελέχη και εργαζομένους του ΟΣΕ, ενώ προφυλακιστέοι έχουν κριθεί ο σταθμάρχης της βάρδιας και ο επιθεωρητής διοίκησης του ΟΣΕ. Η εξεταστική επιτροπή της Βουλής για τα Τέμπη ξεκίνησε στις 23 Νοεμβρίου και ολοκλήρωσε τις εργασίες της μετά από 89 ημέρες, την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου 2024.
Ένα χρόνο μετά οι πληγές ματώνουν ακόμα και αμέτρητα γιατί παραμένουν αναπάντητα.
Έναν χρόνο μετά οι 57 ψυχές ζητούν λύτρωση και οι μανάδες που δεν κατάφεραν να ξαναδούν ποτέ πια τα παιδιά τους και να τα πάρουν μια αγκαλιά, δικαιοσύνη.
Αναλυτικά η λίστα των θυμάτων:
Παναγιώτης Μπουρνάζης του Ευαγγέλου, 15 ετών, Θεσσαλονίκη
Αναστασία Παπαγγελή του Ηλία, 19 ετών, Μαρούσι
Μαρία-Θωμαή Ψαροπούλου του Αντωνίου, 20 ετών, Θεσσαλονίκη
Χρυσή Πλακιά του Νικολάου, 20 ετών, Τρίκαλα
Θωμαή Πλακιά του Νικολάου, 20 ετών, Τρίκαλα
Αναστασία-Μαρία Πλακιά του Δημητρίου, 20 ετών, Τρίκαλα
Φραντσέσκα Μπέζα του Δημητρίου, 20 ετών, Θεσσαλονίκη
Κλαούντια Λάτα του Εντουαρ, 21 ετών, Λάρισα
Ελένη Τσίντζα του Δημητρίου, 21 ετών, Θεσσαλονίκη
Αναστάσιος Κουτσόπουλος του Δημητρίου, 21 ετών, Καρδίτσα
Ιορδάνης Αδαμάκης του Αδάμ, 23 ετών, Καβάλα
Κυπριανός Παπαϊωάννου του Χριστόδουλου, 23 ετών, Κύπρος
Ιφιγένεια Μήτσκα του Σωτηρίου, 23 ετών, Γιαννιτσά
Ντένις Ρούτσι του Πάνο, 23 ετών, Αθήνα
Αγάπη Τσακλίδου του Γεωργίου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Αφροδίτη Τσιωμά του Ευαγγέλου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Γεώργιος Παπάζογλου του Λυσσιμάχου, 23 ετών, Θεσσαλονίκη
Νικήτας Καραθεοδώρου του Αθανασίου, 24 ετών, Θεσσαλονίκη
Άγγελος Τηλκερίδης του Χρήστου, 24 ετών, Νάουσα
Καλλιόπη Πορφυρίδου του Λαζάρου, 24 ετών, Θεσσαλονίκη
Αναστασία Αδαμίδη του Στέλιου, 25 ετών, Κύπρος
Δήμητρα-Ευαγγελία Καπετάνιου του Κλεάνθη, 25 ετών, Θεσσαλονίκη
Ελισάβετ Χατζηβασιλείου του Νικολάου, 27 ετών, Θεσσαλονίκη
Δημήτριος Ασλανίδης του Παύλου, 27 ετών, Θεσσαλονίκη
Ιωάννης Καρασάββας του Αντωνίου, 28 ετών, Θεσσαλονίκη
Σωτήριος Καραγεωργίου του Δημητρίου, 28 ετών, Θεσσαλονίκη
Ελπίδα Χούπα του Χρήστου, 29 ετών, Αθήνα
Δημήτριος Οίκου του Ευθυμίου, 29 ετών, Αλεξανδρούπολη
Παναγιώτης Χατζηχαραλάμπους του Βασιλείου, 29 ετών, Αττική
Νικόλαος Ναλμπάντης του Δημητρίου, 29 ετών, Θεσσαλονίκη
Δημήτριος Μασσαλής του Άγγελου, 30 ετών, Μαρούσι
Σοφία-Ειρήνη Ταχμαζίδου του Αναστασίου, 32 ετών, Θεσσαλονίκη
Βάιος Βλάχος του Χρήστου, 34 ετών, Καρδίτσα
Mia Mohammad Edris του Sahed Mia, 34 ετών, Μπαγκλαντές
Αθηνά Κατσάρα του Αθανασίου, 35 ετών, Αθήνα
Culea Ionel του Petrica, 35 ετών, Ρουμανία
Έλενα Δουρμίκα του Αντωνίου, 35 ετών, Γερμανία
Σπυρίδων Βούλγαρης του Παναγιώτη, 35 ετών, Μαρούσι
Βάια Μπλέκα του Αναστασίου, 43 ετών, Λάρισα
Ανδρέας Παυλίδης του Προδρόμου, 49 ετών, Θεσσαλονίκη
Ιωάννης Βουτσινάς του Παναγιώτη, 49 ετών, Πειραιάς
Μαρία Μουρτζάκη του Γεωργίου, 52 ετών, Ηράκλειο
Βασίλειος-Κυριάκος Κώττας του Ανδρέα, 52 ετών, Θεσσαλονίκη
Ευάγγελος Μπουρνάζης του Δημητρίου, 54 ετών, Θεσσαλονίκη
Ιωάννης Τζοβάρας του Κωνσταντίνου, 55 ετών, Λαμία
Χρυσή Κουκαριώτου του Ιπποκράτη, 56 ετών, Δράμα
Βασιλική Χλωρού του Παναγιώτη, 56 ετών, Λάρισα
Μαρία Εγούτ του Δημητρίου, 56 ετών, Θεσσαλονίκη
Μαρία Μιάρη του Σπυρίδωνα, 56 ετών, Κέρκυρα
Γεώργιος Φωτόπουλος του Ηλία, 57 ετών, Ελβετία
Γεώργιος Κουτσούμπας του Ιωάννη, 59 ετών, Αμαλιάδα
Bozo Pavlini του Sokrat, 62 ετών, Αλβανία
Ευαγγελία Ντος Σάντος Σίλβα του Ιπποκράτη, 63 ετών, Δράμα
Ιωάννης Καριώτης του Στυλιανού, 63 ετών, Αττική
Γεώργιος Κυριακίδης του Δημητρίου, 67 ετών, Τασκένδη
