Οι κάλπες άρχισαν να ανοίγουν στην Τουρκία, για το ιστορικό δημοψήφισμα το οποίο θα καθορίσει αν ο πρόεδρος της χώρας, Ταγίπ Ερντογάν, θα αποκτήσει περισσότερες εξουσίες.
Ο Ερντογάν θέλει να αλλάξει το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας, με τους υποστηρικτές του να λένε ότι η κίνηση αυτή θα σταθεροποιήσει και θα εκσυγχρονίσει τη χώρα και τους επικριτές του να φοβούνται ότι η συνταγματική αναθεώρηση θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη απολυταρχία.
Αν το «ναι» υπερισχύσει, μεταξύ άλλων, ο Ερντογάν θα μπορεί να παραμείνει στη θέση του έως το 2029. Επιπλέον όμως θα έχει ενισχυμένες εξουσίες, για τον απευθείας ορισμό υπουργών, έκδοση διαταγμάτων και διορισμό ανώτατων δικαστικών μεταξύ άλλων. Ακόμη, η συνταγματική αναθεώρηση προβλέπει κατάργηση του αξιώματος του πρωθυπουργού.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αναμένεται να έχει σοβαρές συνέπειες, εννέα μήνες μάλιστα μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.
«Αύριο η Τουρκία παίρνει μια από τις πιο σημαντικές αποφάσεις της ιστορίας της», είπε ο Ερντογάν το Μ. Σάββατο, στην τελευταία συγκέντρωση μιας μακράς προεκλογικής εκστρατείας. Ο Τούρκος πρόεδρος εμφανίστηκε αισιόδοξος, αν και σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις πολλοί παραμένουν αναποφάσιστοι.
«Τα αποτελέσματα προμηνύονται καλά», διαβεβαίωσε. «Αλλά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει ληθαργικούς. Ένα δυνατό “ναι” θα είναι ένα μάθημα για τη Δύση», πρόσθεσε, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία κατά τη διάρκεια της οποίας καταφέρθηκε επανειλημμένα εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα πρώτα από τα συνολικά 167.140 εκλογικά τμήματα άνοιξαν στις 07:00, στο ανατολικό τμήμα της χώρας και θα κλείσουν στις 17:00. Οι Τούρκοι της διασποράς έχουν ήδη ψηφίσει.
Ο Ερντογάν έχει διαμηνύσει ότι η υποψηφιότητα της Τουρκίας προς ένταξη στην ΕΕ, η οποία βρίσκεται σε τέλμα εδώ και χρόνια, θα μπει «στο τραπέζι» μετά το δημοψήφισμα. Έχει επίσης επαναφέρει στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της επαναφοράς της θανατικής ποινής, κάτι που αποτελεί κόκκινη γραμμή για τις Βρυξέλλες.
Για τον αρχηγό του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, η επιλογή που έχει μπροστά της η Τουρκία είναι η εξής: «Θέλετε να συνεχίσετε να έχετε μια κοινοβουλευτική δημοκρατία ή να αποκτήσετε ένα σύστημα διακυβέρνησης μόνο ενός ανδρός;» είπε χθες στην τελευταία συγκέντρωση του κόμματός του κοντά στην πρωτεύουσα, παρομοιάζοντας το προεδρικό σύστημα που θέλει να εγκαθιδρυθεί το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) με ένα «τρένο χωρίς φρένα» του οποίου ο προορισμός «είναι άγνωστος».
Η αντιπολίτευση και μη κυβερνητικές οργανώσεις επέκριναν τις τελευταίες εβδομάδας μια εντελώς άνιση προεκλογική εκστρατεία, στην οποία το κυβερνητικό μήνυμα κυριάρχησε στους δρόμους και στα ΜΜΕ. Η Τουρκία εξάλλου βρίσκεται ακόμη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Περίπου 47.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί και 100.000 έχουν καθαιρεθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα εξαιτίας των φερόμενων σχέσεών τους με τους πραξικοπηματίες του Ιουλίου.
Ενώ το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP), το οποίο εκφράζει την κουρδική μειονότητα, αναγκάστηκε να κάνει εκστρατεία με τους δύο συμπροέδρους του στη φυλακή, καθώς κατηγορούνται ότι συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK), την ένοπλη κουρδική αυτονομιστική οργάνωση που η Άγκυρα και οι δυτικοί σύμμαχοί της χαρακτηρίζουν «τρομοκρατική».
