Αντιγράφω τον πιο έγκυρο και πρώτο, ουσιαστικά, ορισμό της θρησκείας, ο οποίος δόθηκε από τον φιλόσοφο Φρίντριχ Σλαϊερμάχερ, κάπου στα 1800: «Θρησκεία είναι η αίσθηση ή η συνείδηση της απόλυτης εξάρτησης».
Όλοι εμείς που δεν έχουμε ανάγκη την ταυτότητά μας ή τη φορολογική μας δήλωση (σύμφωνα με την πρόταση Τάσου Κουράκη), για να δηλώσουμε το θρήσκευμά μας, έχουμε σίγουρα συνείδηση της απόλυτης εξάρτησής μας, αναγράφοντας στ’ αριστερά του στέρνου μας: Αρειανός Ορθόδοξος. Εύκολα μπορεί κάποιος να αντιτάξει ότι κάθε οπαδός, οποιασδήποτε ομάδας έχει εκεί, στο μέρος της καρδιάς, παρόμοια ομολογία πίστης.
Ας πάνε, λοιπόν, όλοι αυτοί οι «αλλόθρησκοι» να γεμίσουν γήπεδα μετά από πίκρα υποβιβασμού, μετά από τέσσερις απανωτές, σχεδόν, απώλειες κυπέλλου μέσα σε μια δεκαετία, μετά από σαράντα τόσα έτη τιτλοανομβρίας, μετά από τις συνεχείς απογοητεύσεις που του χάρισαν τα «παπαδαριά» των διαφόρων διοικήσεων.
Ναι, οι εκάστοτε προεδρεύοντες είναι οι γνωστοί παπάδες, που διαχειρίζονται τη θρησκεία με το γνώριμο τρόπο της επαγγελματικής κερδοσκοπίας, όπως συμβαίνει σε κάθε λατρευτική συνάθροιση: άλλο η πίστη και άλλο οι λειτουργοί της, άλλο ο Θεός κι άλλο οι ρασοφόροι του.
Αρκεί η πλέον αδρή ιστορική παρατήρηση για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τις μεγαλύτερες ιδέες τις διαχειρίστηκαν πάντα οι μικρότεροι άνθρωποι. Κι όταν αυτοί αναχωρούν από τον μάταιο τούτο βίο ή έστω τη δραστηριότητά τους, οι ιδέες επιμένουν, όσο υπάρχουν οι προσκυνητές τους – και όχι, βέβαια, οι προσκυνημένοι.
Γι αυτό ο ναός του Χαριλάου θα είναι και αύριο γεμάτος από λαό, γι αυτό, το αποτέλεσμα ελάχιστα ενδιαφέρει τους πιστούς που αποκρίνονται στο κάλεσμα της καμπάνας με τη συνέπεια εκκλησιαστικού ζήλου.
Άλλη μια φορά, θα ψάλλουν ύμνους δοξαστικούς και θα διατρανώσουν το «πιστεύω» δίχως να εξαρτούν τη λατρεία τους από το αποτέλεσμα. Ποιος πιστός συνδέει το θρήσκευμά του με την ποιότητα της λειτουργίας, με την αγιογράφηση του τέμπλου, με τα λόγια του ιεροκήρυκα, με τη γεύση του αντίδωρου;
Απλά, είναι εκεί, κάθε Κυριακή, σε κάθε Γολγοθά και σε κάθε Σταύρωση, προσδοκώντας Ανάσταση νεκρών… «Αύριο, αύριο το Πάσχα τ’ ουρανού», που λέει κι ο ποιητή.
