Σε άλλη μια από τις αξέχαστες και αλησμόνητες πατρίδες αγωνίζεται ο Άρης. Μετά την Τραπεζούντα, έρχεται η Πάνορμος για να φιλοξενήσει τους κίτρινους στο τέλος του α’ γύρου στον Δ’ όμιλο του Γιούροκαπ. Μια πόλη ελληνικότατη για χιλιάδες χρόνια μέχρι και το 1922…
Όπως αναφέρεται στο wikipedia η Πάνορμος “είναι πόλη της Μικράς Ασίας. Bρίσκεται επί της νοτίου παραλίας της Προποντίδος, σε απόσταση 60 ναυτικών μιλίων από την Κωνσταντινούπολη και 100 περίπου χλμ. από την Προύσα δίπλα στην αρχαία Κύζικο. Έχει σήμερα 113,385 κατοίκους (2009 εκτίμηση) και ανήκει στην επαρχία του Μπαλίκεσιρ.
Συνδέεται σιδηροδρομικά με τις πόλεις του Μπαλίκεσιρ και της Σμύρνης. Διαθέτει ασφαλές λιμάνι το οποίο και βοηθά στο εμπόριο μεταξύ των δύο μεγάλων πόλεων της Σμύρνης και της Κωνσταντινούπολης”.
Πριν από υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών η πόλη κατοικείτο από 3.000 περίπου Έλληνες, οι οποίοι διέθεταν ακμάζουσα κοινότητα με τέσσερις εκκλησίες, ημιγυμνάσιο αρρένων, οικοτροφείο θηλέων, έντεκα πρωτοβάθμιες σχολές αρρένων και δύο θηλέων. Οι ελληνορθόδοξοι, Παντερμαλήδες, Κυζικηνοί διέθεταν περί τα 120 καράβια και καΐκια που εκτελούσαν δρομολόγια στη Θράκη, στη Μακεδονία, στη Μαύρη Θάλασσα, στα νησιά του Αιγαίου και λοιπές περιοχές. Μετά τη συνθήκη της Λωζάνης, το 1922, οι Παντερμαλήδες προσέφυγαν σε διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, όπως η Θεσσαλονίκη, το Πολύκαστρο και αλλού.
Η Πάνορμος βρίσκεται μέσα στα όρια της αρχαίας ελληνικής πόλης Κύζικος της Μικράς Ασίας και είναι η φυσική συνεχειά της μετά την ισοπέδωση από σεισμό που κατέστρεψε το 943 μ.χ. τη Κύζικο. Υπήρξε το λιμάνι στη περιοχή της χερσονήσου της Κυζίκου, στο πέλαγος του Μαρμαρά όπου αναπτύχτηκε από την προϊστορία ένας δραστήριος κι ακμάζων ελληνισμός. Εκεί βρίσκονταν οι πόλεις Αρτάκη, Μηχανιώνα και άλλες μικρότερες που δικαιολογούσε τον χαρακτηρισμό της Προποντίδας ως «θάλασσα της Ρωμιοσύνης».
Ετυμολογικά ο όρος Πάνορμος είναι αρχαίος ελληνικός τον οποίο αναφέρει και ο Όμηρος, χαρακτηρίζεται γενικά όρμος ή το φυσικό λιμάνι που παρέχει ιδιαίτερη ασφάλεια επί παντός καιρού, προέρχεται εκ των λέξεων παν + ορμίζομαι (δηλαδή, βρίσκομαι μέσα στον όρμο με ασφάλεια).
Στην αρχαιότητα, ακόμη και από την ομηρική εποχή ο όρος αυτός φέρονταν ως επίθετο όπως αποδεικνύει σχετικός στίχος της Οδύσσειας: “ατραπιτοί τε διηνεκέες λιμένες τε πάνορμοι πέτραι τ΄ ηλίβατοι και δένδρεα τηλεθόωντα”.
Εξ αυτού προήλθε στην αρχαία ελληνική γλώσσα και το όνομα διαφόρων πόλεων “ευλίμενων” , αλλά και στη νεοελληνκή κυριαρχεί σε τοπωνύμια που φέρουν αυτό το όνομα, αν και πολλοί εξ αυτών των σύγχρονων φερώνυμων όρμων και λιμένων δεν δικαιούνται τον χαρακτηρισμό του Πανόρμου.
Η αρχαία πόλη Κύζικος
Η Κύζικος ήταν αρχαία ελληνική πόλη στη Μυσία, κοντά στην Προποντίδα. Ήταν αποικία των Μιλήσιων. Ιδρυτής της υπήρξε ο ήρωας Κύζικος, που βοήθησε στην επιτυχία της Αργοναυτικής Εκστρατείας. Η πόλη είχε αναδειχτεί μία από τις σπουδαιότερες ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας, ξακουστή για την αλιεία και τους στατήρες της από ήλεκτρο, που χρησιμοποιήθηκαν πολύ μέχρι και την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (κυζικηνοί στατήρες). Οι επιγραφές, οι περιγραφές και όλα τα ερείπια εμφανίζουν την Κύζικο ως εξαιρετικά αναπτυγμένη πόλη, πλούσια και σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Έξω από τις ακτές της ο Αλκιβιάδης καταναυμάχησε τους Λακεδαιμόνιους το 410 π.Χ. Την εποχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας ήταν σχεδόν ελεύθερη και στη βυζαντινή περίοδο εξακολούθησε να ακμάζει.
Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Κύζικος είναι γνωστός ένας γιος του Αινεία και της Αινήτης, βασιλιάς των Δολιόνων στην πόλη Κύζικο της Προποντίδας. Ως βασιλιάς, ο Κύζικος υποδέχθηκε στην πόλη του τους Αργοναύτες στον δρόμο τους προς την Κολχίδα για την εκστρατεία τους. Ενώ η υποδοχή ήταν πολύ καλή, μετά την αναχώρηση των Αργοναυτών, μια τρικυμία τους έσπρωξε και πάλι πίσω, στις ακτές της Κυζίκου την ίδια νύχτα. Οι Δολίονες δεν τους ανεγνώρισαν, τους πέρασαν για πειρατές και τους επιτέθηκαν. Στη μάχη που επακολούθησε, ο Ιάσονας σκότωσε τον Κύζικο. Μετά από αυτό, η σύζυγος του Κυζίκου, η Κλείτη, αυτοκτόνησε.
Τελικά καταστράφηκε από σεισμό το 943 μ.Χ. και κυριολεκτικά ισοπεδώθηκε.
Την συνέχιση της Κυζίκου έμελε να έχει η Πάνορμος περί τα 1.100 χρόνια, που όμως και αυτή η ελληνική πόλη το 1922 ακολούθησε τη μοίρα των υπολοίπων της Μικράς Ασίας…
