Ένα ενδιαφέρον αφιέρωμα στις “μάχες” του Άρη με τον ΠΑΟΚ, για τον θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας, με αφορμή τον σημερινό αγώνα.
Αυτοί οι δύο έχουν ιστορία κι ένα ταξίδι στο βυθό των αναμετρήσεών τους στοιχειοθετεί το σπουδαιότερο πειστήριο. Ξεκινώντας από την αναμέτρηση όταν η Ελλάδα βρισκόταν στο κατώφλι του Β’ Παγκοσμίου Κυπέλλου και ολοκληρώνοντας στην προ 9ετίας, τελευταία σύγκρουση των δύο ομάδων η οποία κρίθηκε στην ψυχοφθόρα διαδικασία των πέναλτι.
1940: Ντέρμπι στον… προθάλαμο του πολέμου
Η επέλαση των γερμανικών στρατευμάτων έχει συγκλονίσει την υφήλιο. Η Ελλάδα δεν έχει εμπλακεί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται στο κατώφλι του. Έχει επιλέξει στρατόπεδο, αυτό των συμμάχων. Ανήμερα της 25ης Μαρτίου του 1940, η Ελλάδα γιορτάζει την Εθνική Επέτειο. Η ανύψωση του ηθικού με την ταυτόχρονη ανάδειξης της στρατιωτικής δύναμης της χώρας στην παρέλαση, κρίνονται απαραίτητα. Η Θεσσαλονίκη φοράει τα γιορτινά της και η εφημερίδα «Μακεδονία» αφιερώνει το πρωτοσέλιδό της στην εντυπωσιακή παρέλαση: «Μέ μεγαλοπρέπειαν εώρτασεν ολόκληρος η Ελλάς την χθεσινήν εθνικήν επέτειον της ανεξαρτησίας της», γράφει. Μια μέρα νωρίτερα, ΠΑΟΚ και Άρης συγκρούονται για τον θεσμό του Κυπέλλου. Σύμφωνα με την «Μακεδονία» ο ΠΑΟΚ… «είχε μια καταθληπτικήν υπεροχήν». Ο αγώνας έληξε ισόπαλος (1-1) και στο δεύτερο παιχνίδι της 7ης Απριλίου, ο Κλεάνθης Βικελίδης χαρίζει στους κίτρινους» την πρόκριση στην επόμενη φάση καθώς διαμόρφωσε το 1-0. Ο Τύπος της εποχής δεν αφιερώνει περισσότερες από 4-5 στήλες για την καταγραφεί της αθλητικής ειδησεογραφίας.
1948:Ο θρίαμβος του Άρη
Η Ελλάδα βρίσκεται και πάλι σε εμπόλεμη κατάσταση. Τούτη φορά όμως, βιώνει τη χειρότερη μορφή του πολέμου. Ο αθλητισμός και κυρίως το ποδόσφαιρο αποτελεί διέξοδο και μετά από αρκετά χρόνια, το ντέρμπι Άρη-ΠΑΟΚ γίνεται και πάλι μαγνήτης της σκέψης και του ενδιαφέροντος της πόλης.Για πρώτη φορά παρ παρατηρείται έντονη κινητικότητα για το ντέρμπι του Κυπέλλου της 11ης του Γενάρη. Με τον Κλεάνθη Βικελίδη τιμωρημένο, ο Άρης καλύπτει τα έξοδα του κεντρικού χαφ Βασιλειάδη ο οποίος είχε εγκατασταθεί για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα. Αυτή η κίνηση αποδεικνύεται σοφή καθώς εξελίσσεται σε πρόσωπο του αγώνα στην πιο εμφατική νίκη του Άρη επί του ΠΑΟΚ με σκορ 2-5. Η «Μακεδονία» περιγράφει σκηνικό νευρικότητας μεταξύ παικτών και φιλάθλων και οι πρώτες «στροφές» της αντιπαλότητας ήδη έχουν γραφτεί.
1950: «Τέλος οι τζαμπατζήδες και οι σαλταδώροι»
Άρης και ΠΑΟΚ συγκρούονται για 3η φορά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα καθώς στους δύο αγώνες που προηγήθηκαν αναδείχθηκαν ισόπαλοι. Το επίπεδο προσέλευσης είναι εντυπωσιακό καθώς σύμφωνα με τον «Ελληνικό Βορρά», 8.000 άνθρωποι συγκεντρώνονται στο γήπεδο του Άρη για να παρακολουθήσουν το παιχνίδι. Μάλιστα, η εφημερίδα στέκεται στην καταπολέμηση των… τζαμπατζήδων. «Αι κερκίδες χθες έμειναν αλώβητες από τους πιτσιρίκους σαλταδώρους και λοιπούς τζαμπατζήδες», έγραψε. Στο 52ο λεπτό ο Κουΐδης του Άρη παθαίνει θλάση, για δέκα λεπτά μένει εκτός γηπέδου και μετά από μασάζ επιστρέφει στον αγωνιστικό χώρο. Ο Άρης επικράτησε με 3-1 και πήρε την πρόκριση στην ημιτελική φάση του θεσμού.
1951: Η μεγαλύτερη ανατροπή
Είναι η μεγαλύτερη ανατροπή στην ιστορία των αναμετρήσεων των δύο «αιωνίων» κι ενδεχομένως ελάχιστοι να γνωρίζουν την εξέλιξη του αγώνα. Τον Φλεβάρη του 1951, ο Άρης προηγήθηκε με 0-2 χάρη σε δύο τέρματα του Παπουτσόπουλου έπειτα από 76 λεπτά αγώνα. Η κλεψύδρα ήδη είχε γυρίσει ανάποδα κι εκεί που όλα έδειχναν χαμένα για τον ΠΑΟΚ, μέσα σε 14 λεπτά πέτυχε τέσσερα γκολ με κορυφαίο τον Μουρατίδη. Στην ίδια δεκαετία, ΠΑΟΚ και Άρης έρχονται αντιμέτωποι ακόμη δύο φορές. Τον Ιανουάριο του 1952 και υπό καταρρακτώδη βροχή, οι «κίτρινοι» επικράτησαν με 1-0. Κύριο χαρακτηριστικό του αγώνα ήταν η προσέλευση του κόσμου (σ. σ. περίπου 10.000 φίλαθλοι) αλλά και η παραμονή τους στο γήπεδο παρά τις καιρικές συνθήκες. Έξι χρόνια αργότερα, τον Απρίλη του 1958, ο Άρης σκόραρε δύο φορές στα τελευταία δέκα λεπτά του αγώνα στο Χαριλάου και επικράτησε με 2-0.
Όταν η πρόκριση κρίθηκε σε… κλήρωση
Είπαμε… Τα ντέρμπι των δύο αιωνίων αντιπάλων της Θεσσαλονίκης έχουν τα πάντα. Έως και πρόκριση η οποία κρίθηκε σε κλήρωση όπου ο Άρης στάθηκε πιο τυχερός. Αυτό έγινε την άνοιξη του 1962. Οι δύο αγώνες δεν ήταν αρκετοί για να αναδείξουν νικητή (σ. σ. έληξαν με σκορ 1-1). Ο δεύτερος αγώνας έγινε στο Χαριλάου με τον Τύπο της εποχής να καταγράφει κάθε λεπτομέρεια. «Κόπασε πλέον ο σάλος ο δημιουργηθείς εις βάρος των παικτών Πετράκη, Κεμανίδη, Ραπτόπουλου. Έτσι λοιπόν οι παίκτες φέροντες και πάλιν την φανέλλα των συλλόγων των έλαβον και πάλι τα πόστα τους στην ενδεκάδα. Οι ίδιοι φίλαθλοι που τους αποδοκίμασαν και τους αποκάλεσαν «πουλημένους» οι ίδιοι τώρα τους χειροκρότησαν και τους συνεχάρησαν!!», έγραψε ο «Ελληνικός Βορράς».
Όταν ήρθε η Μπαρτσελόνα
Κι όμως, το αθλητικό γεγονός για τη Θεσσαλονίκη εκείνη την εποχή δεν ήταν το ντέρμπι μεταξύ του Άρη και του ΠΑΟΚ αλλά το σπουδαίο φιλικό παιχνίδι της Μικτής Θεσσαλονίκης με την Μπαρτσελόνα. 21 ημέρες μετά τη μεταξύ τους σύγκρουση (στις 30 Μαΐου 1962), οι παίκτες των δύο ομάδων και φυσικά του Ηρακλή σχημάτισαν τη Μικτή Θεσσαλονίκης η οποία κέρδισε την Μπαρτσελονα με 2-1 στο Καυτανζόγλειο μπροστά σε 25.000 φιλάθλους. «Η διαιτησία του Ιωαννίδη ήταν ελληνικότατη καθώς αδίκησε τους Ισπανούς», έγραψε ο «Ελληνικός Βορράς».
Άλλοι στον… Καλύβα κι άλλοι στον εισαγγελέα
Η Ελλάδα βιώνει τον πέντε χρόνια της δικτατορίας. Άρης και ΠΑΟΚ – στο Χαριλάου – ετοιμάζονται να ζήσουν ένα από τα πιο επεισοδιακά παιχνίδια της ιστορίας του. «Ο ΠΑΟΚ και ο Άρης… πυρπολούν την Θεσσαλονίκη», έγραψε η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» ανήμερα της 7ης του Ιούνη του 1972. Το βέβαιο είναι ότι αυτό το παιχνίδι άναψε φωτιές. Ο ΠΑΟΚ επικράτησε με 1-2 χάρη στον Κούλη Αποστολίδη ο οποίος σκόραρε (δις). Μετά τον αγώνα, οι ποδοσφαιριστές του Δικεφάλου γλέντησαν στο καλοκαιρινό κέντρο «Καλύβας» όπου ο Αρίσταρχος Φουντουκίδης… δεν άφησε τίποτε όρθιο. Την ώρα της ΠΑΟΚτσήδικης φιέστας, τρεις παίκτες του Άρη ετοιμάζονταν να απολογηθούν στον εισαγγελέα. Έχοντας τρομερά παράπονα από τον διαιτητή Μίχα, Σπυρίδων, Συρόπουλος και Αλεξιάδης χειροδίκησαν κατά του άλλοτε διεθνούς διαιτητή. «Λίγο μετά τη λήξη του αγώνα τα αστυνομικά όργανα συνέλαβαν τον Σπυρίδωνα αργότερα δε και τον Συρόπουλο. Οι δύο αυτοί ποδοσφαιριστές παραπέμπονται σήμερα στον εισαγγελέα με τις κατηγορίες «έργω εξυβρίσεως και αντιστάσεως κατά της αρχής. Οι συλληφθέντες κατηγορούνται ότι κατά την διάρκεια των επεισοδίων επετέθησαν κατά του διαιτητού κ. Μίχα και εναντίον των αστυνομικών οργάνων εν υπηρεσία».
Στο τέλος του αγώνα εκτυλίχθηκαν σκηνές… ροκ με τους ποδοσφαιριστές του Άρη να χειροδικούν κατά του Μίχα ισχυριζόμενοι ότι διαμόρφωσε το αποτέλεσμα. Τα αστυνομικά όργανα έσπευσαν να τον προστατεύσουν και απειλήθηκε σύρραξη μπροστά στα μάτια του γ.γ.α. της Χούντας, Κωνσταντίνου Ασλανίδη. Μάλιστα, ο τελευταίος απαίτησε τον ετήσιο αποκλεισμό των τριών παραπάνω ποδοσφαιριστών. Η απαίτησή του έγινε πράξη, με εξαίρεση τον Συρόπουλο ο οποίος τιμωρήθηκε με εξάμηνο αποκλεισμό.
Ο «πόλεμος δηλώσεων» του 1978
Κάθε αγώνας ισοδυναμεί με μια πέτρα στα θεμέλια της αντιπαλότητας κι αυτό το ντέρμπι ξεφεύγει από τα στενά όρια της Θεσσαλονίκης. «Το ματς της χρονιάς σήμερα στο Χαριλάου», γράφει η εφημερίδα «Θεσσαλονίκη» σε μια απόλυτα ρεαλιστική αποτύπωση της αλήθειας. Πράγματι, ήταν κάτι παραπάνω από ένα παιχνίδι. Η ικανότητα του ΠΑΟΚ αμφισβητείται, χαρακτηρίζεται γερασμένη ομάδα. Ο Άρης σφίξει από νιάτα και ενθουσιασμό, όντως βρίσκεται στο κατώφλι μιας νέας εποχής, ασχέτως του ότι τη διέλυσε ο ίδιος. Ο Κώστας Ορφανός βάζει τη σφραγίδα του, στο 114ο λεπτό, 240 δευτερόλεπτα πριν το τέλος της παράτασης. Ο ΠΑΟΚ επικράτησε με 0-1 και κατέκτησε την πρόκριση. Το ημερολόγιο έγραφε 15 Μαΐου 1978.
Το… τρίτο ημίχρονο παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. «Τα μωρά λένε πάρα πολλά. Ελπίζω μετά τη σημερινή κατραπακιά δεν τα τρέξουν με κλάματα στη μαμά τους. Το σημερινό πρέπει να τους γίνει μάθημα ότι οι αγώνες δεν κερδίζονται με χαρτοπόλεμο. Φυσικά δεν μπορεί να παρεξηγήσει κανείς τα μικρά παιδιά», είναι οι δηλώσεις του Άγγελου Αναστασιάδη οι οποίες φιλοξενήθηκαν στην εφημερίδα «Θεσσαλονίκη». «Ο ΠΑΟΚ μια κέρδισε για πολλοστή φορά συμπτωματικά», απαντά ο Γιώργος Φοιρός. «Θα τους αποδείξουμε στο μέλλον ότι είναι ξωφλημένοι», συμπληρώνει ο Ζήνδρος.
Κάθε παίκτης του ΠΑΟΚ εισέπραξε 60.000 δραχμές, αυτό είναι το πριμ πρόκρισης. Ο Μλάντεν Φορτούλα πρόσθεσε 5.000 δραχμές επιπλέον λόγω του κερδισμένου στοιχήματος με τον Γιάννη Γούναρη επειδή διατήρησε ανέπαφη την εστία του. Στο τέλος του αγώνα, βαθιές ανάσες πήρε και ο διαιτητής Φακής. Παραδέχθηκε ότι τρεις ημέρες έμεινε ξάγρυπνος από το άγχος του. Ήταν τόσο έντονο, σε σημείο όπου επιθεώρησε και τις κούτες με τα περιστέρια.
Επιχείρηση… τενεκέδες
Η «παράταση» είχε μπει στη ζωή μας και φυσικά δεν θα μπορούσε να «απουσιάσει» από ένα ντέρμπι ΠΑΟΚ-Άρη. Παλιότερα είχε χρειαστεί έως και κλήρωση για να αναδειχθεί ο νικητής. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Άρης επικράτησε τον πρώτο αγώνα στο Χαριλάου με 1-0 και το δεύτερο παιχνίδι έγινε στο Καυτανζόγλειο. Γιατί η Τούμπα ήταν ακατάλληλη και το γήπεδο της Κατερίνης πολύ μικρό για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των φιλάθλων. Παραμονή του δεύτερου αγώνα στις 30/4/1980 ο ΠΑΟΚ υποδέχθηκε τον Γκιούλα Λόραντ αλλά στο συγκεκριμένο παιχνίδι ο πραγματικός προπονητής ήταν ο Αρίσταρχος Φουντουκίδης. Αυτός ανέλαβε να μυήσει άπαντες στον χαρακτήρα του αγώνα.
Η ιστορία έγραψε δύο πράγματα. Τον εκκωφαντικό θόρυβο που προκάλεσαν περίπου 40.000 φίλοι του ΠΑΟΚ χρησιμοποιώντας τενεκέδες όπου ο καθένας είχε 4-5 πέτρες μέσα σε κάθε επίθεση του Άρη, αλλά και το γκολ του Βασίλη Βασιλάκου στην παράταση (στο 110ο λεπτό) με το οποίο ο ΠΑΟΚ επικράτησε με 2-0 και προκρίθηκε. Αυτός που είχε ισοφαρίσει το σκορ του πρώτου αγώνα ήταν ο Σταύρος Σαράφης.
Κι αυτό το εισιτήριο της πρόκρισης έμελλε να κριθεί στο Χαριλάου, για μια φορά ακόμη επίσης, στα τελευταία λεπτά. ΠΑΟΚ και Άρης βρέθηκαν αντιμέτωποι για τον θεσμό του 1985. Τη Δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων ο ΠΑΟΚ επικρατεί στην Τούμπα με 2-0, το σκορ χαρακτηρίζεται ασφαλές, τούτο όμως δεν αποδεικνύεται έπειτα από 20 ημέρες στο Χαριλάου. Ο Άρης έχει να διαχειριστεί και τα εσωτερικά προβλήματά του καθώς η ανοιχτή κόντρα μεταξύ οπαδών και διοίκησης αποτυπώνεται στις κερκίδες. Εκεί βρέθηκαν 15.000 φίλαθλοι, αρκετοί εξ’ αυτών του ΠΑΟΚ. Ο Άρης ισορροπεί την κατάσταση καθώς προηγείται με 2-0 στο 85ο λεπτό αλλά τρία λεπτά αργότερα ο Βασιλάκος βάζει και πάλι τη σφραγίδα του (2-1). Ο Ντίνος Κούσης διαμόρφωσε το τελικό 3-1, αλλά ο διαθέσιμος χρόνος για τον Άρη είχε εξαντληθεί.
Χρειάστηκε να περάσουν 16 ολόκληρα χρόνια για να ανταμώσουν και πάλι οι δύο ομάδες στον θεσμό του Κυπέλλου. Ο Ιανουάριος του 2001 είχε δύο ντέρμπι, όχι ιδιαίτερα ποιοτικά αλλά… ολίγον επεισοδιακά. Ειδικά ο πρώτος στο Χαριλάου όπου Άρης και ΠΑΟΚ αναδεικνύονται ισόπαλοι (1-1) με δύο γκολ των Κατσιαρού, Εγκωμίτη και κοινό παρονομαστή ότι η μπάλα κύλησε βασανιστικά στα δίχτυα. Ο Άρης δεν πήρε αυτό που ήθελε, ο ΠΑΟΚ απέκτησε προβάδισμα πρόκρισης αλλά κι έναν βαρύ λογαριασμό. Είναι η εποχή όπου οι… εσωτερικές εκδρομές δίνουν άλλο χρώμα στο ντέρμπι και η λυπητερή των 850 σπασμένων καθισμάτων από τους οπαδούς του ΠΑΟΚ αλλά και των ζημιών στις τουαλέτες ενοχλεί έως και τον Ντούσαν Μπάγεβιτς. Ο Αρης ζει στον κόσμο της δικής του εσωστρέφειας με χλιαρές αποδοκιμασίες από τον κόσμο.
Στον δεύτερο αγώνα στην Τούμπα, ο Άρης στέκεται σε δύο χαμένες ευκαιρίες του Άγγελου Χαριστέα, ο ΠΑΟΚ σκοράρει δύο φορές και με το 2-0 κλειδώνει σχετικά εύκολα την πρόκριση η οποία οδήγησε και στην κατάκτηση του τίτλου.
Λένε ότι η ιστορία επαναλαμβάνει και για τον ΠΑΟΚ αυτό συνέβη για 4η φορά στο Χαριλάου τον χειμώνα του 2009. Η τελευταία σύγκρουση των δύο ομάδων για το Κύπελλο ήταν περισσότερο ένας… λασποπόλεμος αλλά και κακοποίηση του αθλήματος. Ο πρώτος χαρακτηρισμός παραπέμπει στον (πρώτο) αγώνα της Τούμπας όπου ΠΑΟΚ και Άρης αναδεικνύονται ισόπαλοι δίχως σκορ κι έτσι χρειάστηκε να παίξουν στο «Κλεάνθης Βικελίδης». Μετά το 0-0 της κανονικής διάρκειας και της παράτασης, δύο πρόσωπα έγραψε η ιστορία. Τον Σωτήρη Μπαλάφα ο οποίος έγινε ο πρώτος παίκτης ο οποίος αποβλήθηκε στη διαδικασία των πέναλτι για χειρονομία στους φίλους του Άρη (σ. σ. μετά το εύστοχο πέναλτι έβγαλε τη φανέλα του) και ο Νίκος Καράμπελας ο οποίος αστόχησε και ο ΠΑΟΚ πήρε την πρόκριση με 9-8.
Η… ισοπαλία στους τελικούς
ΠΑΟΚ και Άρης βρέθηκαν μόλις δύο φορές αντιμέτωποι στον τελικό του Κυπέλλου. Τον Ιούνιο του 1970 στις κερκίδες του Καυτανζογλείου βρέθηκαν περίπου 50.000 θεατές, ο Άρης κατέκτησε το τρόπαιο με γκολ του Κεραμιδά, ενώ ο Γιώργος Κούδας χρίστηκε μοιραίος παίκτης καθώς αστόχησε σε εκτέλεση πέναλτι. Πριν αναλάβει την εκτέλεση, ο Σπυρίδων του έκανε… πόλεμο νεύρων καθώς στάθηκε πάνω στην άσπρη βούλα κι έκανε τσαλιμάκια με την μπάλα. 33 χρόνια μετά στο γήπεδο της Τούμπας οι οπαδοί του ΠΑΟΚ δεν μπορούσαν να περιμένουν, το βροντοφώναξαν μάλιστα περίπου μία ώρα πριν την έναρξη του τελικού. Ο Γιώργος Γεωργιάδης πέτυχε το μοναδικό γκολ του τελικού (1-0), ενώ ο Νασίφ Μορίς είδε την μπάλα να χτυπάει στο οριζόντιο δοκάρι της εστίας που υπερασπιζόταν ο Τοχούρουγλου στη μεγαλύτερη φάση του αγώνα για τον Άρη.
πηγή: gazzetta.gr
