Η πρώτη μεγάλη δοκιμασία που κληθούν να περάσουν οι κακοποιημένες ελληνικές τράπεζες είναι να αποφύγουν το νέο κανόνα της Ευρωζώνης για το bail in (κούρεμα καταθέσεων) και φυσικά να μην κληθούν οι ιδιώτες καταθέτες να πληρώσουν μέρος του «μαρμάρου» της ανακεφαλαιοποίησης.
Αυτό αναφέρει το σημερινό δημοσίευμα της βρετανικής Telegraph και σημειώνει πως τη στιγμή που οι ψηφοφόροι θα προσέρχονται στις κάλπες, στην άκρη του μυαλού τους θα πρέπει να έχουν την ανησυχία ότι ενδέχεται να υποστούν ζημιές έτσι ώστε να σταθεί ξανά στα πόδια του τραπεζικό σύστημα της χώρας, που επλήγη καίρια τους τελευταίους μήνες.
Είναι γνωστό ότι μέρος της χρηματοδότησης από το τρίτο πακέτο στήριξης προς την Ελλάδα θα πάει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το πόσο φτάνει στα 25 δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά άμεσα διαθέσιμα στην Αθήνα θα είναι μόνο τα 10 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας. Ωστόσο, η εξυγίανση των τραπεζών θα γίνει πιο περίπλοκη μετά την 1η Ιανουαρίου, όταν οι νέοι κανόνες της Ευρωζώνης θα αναγκάζουν τους καταθέτες να αντιμετωπίζουν κι αυτοί μέρος του κόστους των προγραμμάτων διάσωσης. Σύμφωνα με την οδηγία ΒRRD (ανάκαμψη και εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων) της ΕΕ, οι καταθέτες θα πρέπει να δεχθούν μια απώλεια της τάξης του 8% πριν οι δανειστές προχωρήσουν σε επίσημες τομεακές ενισχύσεις.
Οι κανόνες αυτοί σχεδιάστηκαν για να αποτρέψουν τυχόν νέα χρηματοπιστωτική κρίση, έτσι όπως εμφανίστηκε στο προσκήνιο στην Ισπανία και την Ιρλανδία. Οι καταθέτες κάτω από τις 100.000 ευρώ θα εξακολουθήσουν να προστατεύονται στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος, αλλά η BRRD θα μπορούσε, κάλλιστα, να παραβιάζεται από τη στιγμή που θα τεθεί εν ισχύ από την 1η Ιανουαρίου.
Η αλήθεια είναι ότι οι δανειστές της Ελλάδας είναι απρόθυμοι να θέσουν τους Έλληνες καταθέτες στο στόχαστρο, καθώς φοβούνται ότι μια τέτοια κίνηση θα εμβαθύνει ακόμη περισσότερο την οικονομική ύφεση και την απώλεια χρημάτων από τις τράπεζες. Ο Νικολάς Βερόν του Bruegel αναφέρει πως η 31ή Δεκεμβρίου είναι μια πολιτική και όχι νομική προθεσμία. Οι αρχές θα μπορούσαν να επικαλεστούν μια διάταξη που θα προστατεύει τους καταθέτες μέσα στο 2016, «αλλά αυτό θα είναι πολιτικά δυσάρεστο για μερικά από τα ενδιαφερόμενα μέρη».
Φυσικά, όπως ήταν αναμενόμενο, πίσω από τους νέους κανόνες υπάρχει ο δάκτυλος του Βερολίνου που θεωρεί ότι η επιβολή τους είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση του ευρώ. Πριν από λίγο καιρό, σε μια άτυπη συνάντηση των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε τόνισε πως η Γερμανία δεν προτίθεται να υποστηρίξει νέες διασώσεις που θα υποστηρίζονται από τους φορολογούμενους.
Από την άλλη, οι ελληνικές τράπεζες, σημειώνει η Telegraph, έχουν πληγεί από πρωτοφανή επίπεδα φυγής κεφαλαίων κάτι που οδήγησε στα γνωστά capital controls. Η ΕΚΤ, μέσω του Μάριο Ντράγκι, έχει αρνηθεί κάθε σενάριο για «κούρεμα» καταθέσεων, καθώς θεωρεί πως ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν επιζήμιο για την ελληνική οικονομία και θα οδηγούσε σε περαιτέρω ύφεση. Το ίδιο σημειώνει και ο Γιοσού Φάμπο της Fitch Ratings, «μπορεί να κάνει καλό στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά θα προκαλέσει ζημιά στην οικονομία. Οπότε είναι ολότελα αντιπαραγωγικό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πάντως, ακόμη και αν οι καταθέτες, τελικά, τη γλυτώσουν, οι αρχές της ΕΕ θα μπορούσαν να δεχθούν νομικές προκλήσεις από τους ιδιώτες πιστωτές.
