Η καινοτομία του VAR, η ζωντανή ροή δεδομένων στους πάγκους, ο υβριδικός χλοοτάπητας και μία βελτιωμένη έκδοση στην τεχνολογία γραμμής θα κάνουν τη διαφορά στο Παγκόσμιο Κύπελλο 2018.
Stoiximan.gr: Το Τσάμπιονς Λιγκ παίζει ΕΔΩ με εκατοντάδες ειδικά στοιχήματα & πολλές εκπλήξεις!
το Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 θα αποτελέσει μία διοργάνωση κομβική για το ποδόσφαιρο, αφού για πρώτη φορά στην ιστορία της θα χρησιμοποιηθούν τρεις νέες τεχνολογίες αιχμής για τον αθλητισμό.
Οι βοηθοί video (VAR) και ο τεχνητός χλοοτάπητας θα κάνουν ντεμπούτο στη διοργάνωση, αποσκοπώντας στην εύρυθμη διεξαγωγή των αγώνων, με καλύτερες συνθήκες σε κάθε επίπεδο, ενώ η ζωντανή απεικόνιση της θέσης και της κατάστασης κάθε παίκτη θα βοηθήσουν τους προπονητές να δίνουν καλύτερες οδηγίες.
Την ίδια στιγμή, μία τεχνολογία που εισήγαγε η προηγούμενη διοργάνωση, αυτήν της Βραζιλίας, είχε την ευκαιρία να βελτιωθεί με στόχο να αποδώσει ακόμα καλύτερα τα γήπεδα της Ρωσίας: ο λόγος για την τεχνολογία γραμμής (GLT).
VAR: Πρώτη φορά… μουντιαλικά
Μετά από ορισμένα… πέρα δώθε του Ζεπ Μπλάτερ, η FIFA καταστάλαξε προ ετών ότι ο Video Assistant Referee, ο διαιτητής video, έπρεπε να αποτελέσει την επόμενη καινοτομία στο ποδόσφαιρο, με στόχο να αυξηθούν τα “όπλα” που έχει ένας διαιτητής στη “φαρέτρα” του, την ώρα που το άθλημα γίνεται πιο δύσκολο και πιο απαιτητικό.
Αν και η μεγαλύτερη αντίσταση που συναντούσε η παγκόσμια ομοσπονδία προερχόταν από την UEFA, αφενός η έκπτωση του Μισέλ Πλατινί από τη θέση του προέδρου και αφετέρου η μετάβαση του Τζιάνι Ινφαντίνο από γενικός γραμματέας της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας στην κεφαλή της FIFA (με την απαιτούμενη μεταστροφή 180 μοιρών στη στάση του για το ζήτημα) έθεσαν σε λειτουργία τα πρώτα συστήματα VAR στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων 2016, σε επίπεδο αντρών.
Η πιλοτική χρήση προωθήθηκε σε διάφορες προηγμένες λίγκες όπως η ιταλική κι η γερμανική, ενώ σιγά σιγά οι περισσότερες διοργανώσεις τοποθετούσαν την πειραματική λειτουργία του VAR στο άμεσο μέλλον. Το IFAB, ο φορέας που ασχολείται με τους κανονισμούς του ποδοσφαίρου, ενέκρινε τη χρήση του VAR στο προσεχές Παγκόσμιο Κύπελλο και το Συμβούλιο της FIFA έδωσε το “πράσινο” φως στο κογκρέσο του Μαρτίου.
Στα γήπεδα της Ρωσίας δεν θα μιλάμε πια για πιλοτική λειτουργία, αλλά για κανονική χρήση, με στόχο οι σωστές αποφάσεις των διαιτητών να αγγίζουν το 99%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του IFAB από τα περίπου 1.000 παιχνίδια στα οποία υπήρξε VAR μέχρι στιγμής.
ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ
Το σύστημα VAR ενεργοποιείται αποκλειστικά σε τέσσερις τύπους φάσεων και μόνο εφόσον πρόκειται για φάσεις στις οποίες έχει προκύψει “ξεκάθαρο και προφανές σφάλμα” από τον διαιτητή, σύμφωνα με την οδηγία της FIFA. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση, πχ. αν σημειώθηκε άλλου είδους φάση ή αν το σφάλμα δεν είναι ξεκάθαρο, τότε ο διαιτητής δεν πρέπει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη του replay. Αυτή η λανθασμένη εφαρμογή απασχολεί περισσότερο τη FIFA και προσπαθεί με ειδικά σχολεία σε διαιτητές, στην έδρα της στη Ζυρίχη, να διορθώσει τα κακώς κείμενα.
Οι τέσσερις τύποι φάσεων που επιτρέπουν τη χρησιμοποίηση VAR είναι η επίτευξη τέρματος κι αν είναι έγκυρο, ο καταλογισμός ή ο μη καταλογισμός πέναλτι κι αν ήταν ορθή η απόφαση του διαιτητή, η αποβολή ή η μη αποβολή ποδοσφαιριστή κι αν ήταν ορθή η απόφαση του διαιτητή και ο “κιτρινισμός” ή η αποβολή λάθος παίκτη ή η αμφιβολία του διαιτητή για τον παραβάτη παίκτη.
Αν προκύψει “ξεκάθαρο και προφανές σφάλμα” σε κάποια από αυτές τις τέσσερις φάσεις, υπάρχουν τρία βήματα στη διαδικασία του VAR. Στο πρώτο εξ αυτών, ο διαιτητής του αγώνα ενημερώνει τον διαιτητή video (ή τους διαιτητές video) ότι μία φάση ή ένα περιστατικό πρέπει να αναθεωρηθεί ή και το αντίθετο: ο διαιτητής VAR προτείνει στον διαιτητή του αγώνα την αναθεώρηση μιας φάσης.
Στο 2ο βήμα, ο διαιτητής video ξαναβλέπει τη φάση από την οθόνη που έχει μπροστά του στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα όπου βρίσκεται και συμβουλεύει τον διαιτητή του αγώνα μέσω ενδοεπικοινωνίας για το τι δείχνει το τηλεοπτικό πλάνο και το replay.
Στο 3ο βήμα, ο διαιτητής του αγώνα αποφασίζει να δει κι ο ίδιος τη φάση μέσω της οθόνης που υπάρχει στην άκρη του αγωνιστικού χώρου πριν αποφασίσει ή δέχεται την εισήγηση του VAR και προβαίνει στην κατάλληλη ενέργεια.
Ο υβριδικός τεχνητός χλοοτάπητας
Οι κλιματικές συνθήκες στη Ρωσία δεν επηρεάζουν την κατάσταση στην οποία θα βρίσκεται το χορτάρι των δώδεκα γηπέδων που θα φιλοξενήσουν αγώνες του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αφού η θερμοκρασία αναμένεται να είναι υψηλή λόγω καλοκαιριού.
Παρ’ όλα αυτά, τα γήπεδα στη χώρα αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα στην αρχή και στο τέλος του έτους, λόγω του πολικού ψύχους που επικρατεί στη χώρα και γι’ αυτό αρκετοί σύλλογοι έχουν καταφύγει σε τεχνητούς χλοοτάπητες τρίτης γενιάς, ώστε να μην αντιμετωπίζουν φθορές από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Μάλιστα, από τη στιγμή που η μέση διάρκεια ζωής ενός τεχνητού χλοοτάπητα αγγίζει τα οκτώ χρόνια, υπάρχει πρόβλεψη στις κατασκευές νέας γενιάς να ανακυκλώνονται σε ποσοστό 99%, ώστε το περιβάλλον να κερδίζει από τη μείωση κατά 400 τόνους των ρίπων διοξειδίου του άνθρακα, ανά πλαστικό χλοοτάπητα που δεν καταλήγει στα απορρίμματα.
ΤΙ ΘΑ ΣΥΜΒΕΙ
Έξι από τα δώδεκα γήπεδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου θα στρωθούν με υβριδικό τάπητα της εταιρίας “SIS Pitches”, που θα περιλαμβάνει 95% φυσικό γρασίδι και 5% ειδικά σχεδιασμένο πλαστικό.
Η τεχνολογία “SISGrass”, που θα χρησιμοποιηθεί για πρώτη φορά σε Μουντιάλ, αποτελεί μία υβριδική τεχνολογία που προσφέρει υψηλότερη σταθερότητα και αυξάνει τον χρόνο ζωής του γηπέδου από τους 100% φυσικούς χλοοτάπητες. Η εγκατάσταση χρειάζεται μόλις οκτώ μέρες και για την ακριβή τοποθέτηση χρησιμοποιείται ακόμα και laser.
Στο σύστημα περιλαμβάνεται κι ένα δίκτυο σωληνώσεων κάτω από τον χλοοτάπητα, που μπορούν να απομακρύνουν την υπερβολική υγρασία από τον αγωνιστικό χώρο και να βγάλουν θερμό ή ψυχρό αέρα, ανάλογα με τις κλιματικές ανάγκες της στιγμής.
Τέτοιο σύστημα έχει εγκατασταθεί μεταξύ άλλων στο “Γεώργιος Καραϊσκάκης”, στο “Vodafone Arena” της Μπεσίκτας και πλέον σε έξι γήπεδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου, μεταξύ των οποίων και το “Λουζνίκι” της Μόσχας, όπου για πρώτη φορά θα διεξαχθεί τελικός Μουντιάλ σε τεχνητό χλοοτάπητα.
Η τεχνολογία γραμμής αλλάζει εταιρία
Η τεχνολογία γραμμής χρησιμοποιήθηκε και στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Βραζιλίας με άριστα αποτελέσματα όποτε χρειάστηκε, αρχής γενομένης από το γκολ του Καρίμ Μπενζεμά στη νίκη της Γαλλίας επί της Ονδούρας, όπου ο διαιτητής χρειάστηκε το σύστημα “GoalControl” για να δείξει σέντρα.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία υιοθετήθηκε από αρκετά πρωταθλήματα και διοργανώσεις και λειτουργεί επικουρικά προς τον διαιτητή. Στην ορθή χρήση της, παράγεται ένας ήχος στο ρολόι του διαιτητή, όταν οι κάμερες του συστήματος αντιληφθούν ότι η προβολή της μπάλας έχει περάσει ολόκληρη τη γραμμή του τέρματος. Η ενημέρωση αυτή υπάρχει μόνο προς τον διαιτητή, για να μην διακόπτεται η ροή του αγώνα, και ο ήχος παράγεται μέσα σε ένα δευτερόλεπτο από τη στιγμή που η μπάλα φέρεται να περνάει από τη γραμμή της εστίας.
Σημειώνεται ότι η goal-line technology αποτελεί διαφορετικό (και συμπληρωματικό) σύστημα τεχνολογίας από το VAR, αφού δεν χρησιμοποιεί τις τηλεοπτικές κάμερες, αλλά ειδικά εγκαταστημένες κάμερες στην οροφή των γηπέδων.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΙ Η ΛΥΣΗ
Όσο απλό κι αποτελεσματικό ακούγεται, η τροφοδοσία εικόνας προς τις οκτώ κάμερες που “σημαδεύουν” μια εστία στα γήπεδα όπου υπάρχει εγκατεστημένη η συγκεκριμένη τεχνολογία, δεν γίνεται ανεμπόδιστα. Τα πιο τρανά παραδείγματα προέκυψαν στη Ligue 1 τη φετινή σεζόν, όπου σχεδόν σε δέκα περιπτώσεις, το σύστημα της γερμανικής εταιρίας δεν λειτούργησε ορθά και παραπλάνησε τον διαιτητή.
Σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει η γαλλική λίγκα, οι κάμερες του “GoalControl” επηρεάζονται από τα φώτα LED που υπάρχουν στο γήπεδο και αυτό οδήγησε σε λανθασμένη ειδοποίηση του ρολογιού του διαιτητή σε επίμαχες φάσεις.
Η αντίδραση της FIFA ήταν άμεση και για το Κύπελλο Συνομοσπονδιών, που διεξήχθη στη Ρωσία το καλοκαίρι του 2017, χρησιμοποιήθηκε τόσο η τεχνολογία γραμμής όσο και το VAR από μία ανταγωνιστική εταιρία, τη “Hawk-Eye”. Η μεθοδολογία είναι παραπλήσια, με τη βρετανική εταιρία, θυγατρική της “Sony”, να παρέχει πιο αξιόπιστα αποτελέσματα, και κατά συνέπεια συνέπεια να υιοθετηθεί και για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2018 (κι ενώ τον Ιανουάριο του 2018 αναστάλθηκε η συνεργασία της “GoalControl” με τη Ligue 1 μετά από νέα λάθη).
Η πιο διάσημη παραχάραξη ιστορίας από έλλειψη τεχνολογίας γραμμής, το τρίτο γκολ της Αγγλίας από τον Τζεφ Χαρστ στον τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου 1966 απέναντι στη Γερμανία
Συστήματα ανίχνευσης και ζωντανή ροή
Το 2015, το IFAB ενέκρινε τη χρήση wearables από τους ποδοσφαιριστές, δίνοντας εντολή στη FIFA να ορίσει όλες τις παραμέτρους για τη σωστή χρήση τους. Τα wearables, ηλεκτρονικές συσκευές που φοριούνται στο σώμα, είχαν μπει δειλά δειλά στην καθημερινότητα των πολιτών και οι δύο κορυφαίοι οργανισμοί του ποδοσφαίρου ήθελαν να εξερευνήσουν την αθλητική προέκτασή τους.
Το 2017 επελέγη το Πανεπιστήμιο της Βικτόρια στη Μελβούρνη της Αυστραλίας για την πρακτική δοκιμή τους στη μετάδοση σε ζωντανή ροή δεδομένων που αφορούν στη θέση, την κίνηση και την κατάσταση ποδοσφαιριστών, κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Μικροσυσκευές εξοπλισμένες με ειδικούς αισθητήρες και chips τροφοδοτούσαν τις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών αναλυτών με δεδομένα όπως η ταχύτητα που πιάνει σε σπριντ ένας ποδοσφαιριστής ή η απόσταση που καλύπτει ή ακόμα και οι καρδιακοί παλμοί του κάθε στιγμή.
Τα δεδομένα από τους αισθητήρες που βρίσκονται σε ειδικά μπουστάκια μεταφέρονται στον υπολογιστή του αναλυτή κάθε ομάδας. Αυτός συνήθως κάθεται ψηλά στην κερκίδα ενός γηπέδου και όχι στον πάγκο, για να έχει πανοραμική άποψη του αγώνα.
Τα δεδομένα αναλύονται επί τόπου και ο εξειδικευμένος συνεργάτης του προπονητικού επιτελείου επικοινωνεί με τον βοηθό προπονητή, ώστε να του εξηγήσει ποιοι παίκτες βρίσκονται στα όριά τους, σε ποιον χώρο του γηπέδου κινείται κάθε ποδοσφαιριστής, ποιες μεταβιβάσεις έχουν επιτυχία κλπ.
Ο βοηθός προπονητή ενημερώνει τον προπονητή της ομάδας κι αυτός αποφασίζει αν θα μεταβάλει το σύστημα, αν θα δώσει κάποιες συγκεκριμένες οδηγίες, αν θα ζητήσει από τους παίκτες του να ανεβάσουν ρυθμό σε συγκεκριμένη χρονική στιγμή του αγώνα, αν θα αντικαταστήσει κάποιον παίκτη διότι έχει ξεπεράσει το όριο της κόπωσης.
Η άμεση μεταφορά αυτών των δεδομένων σε κατανοητή μορφή από τον αναλυτή στον πάγκο θα γίνει δυνατή με τα Electronic Performance & Tracking Systems (EPTS) για πρώτη φορά στο επόμενο Παγκόσμιο Κύπελλο, με συνέπεια να αυξηθεί ακόμα περισσότερο η επιστημονική “ματιά” σε κάθε προπονητική απόφαση.
