Η σημερινή μέρα είναι ξεχωριστή για το ελληνικό μπάσκετ. Το επαγγελματικό Πρωτάθλημα γιορτάζει τα 30ά γενέθλια του! Ήταν 26 Σεπτεμβρίου 1992 όταν πέρασε ένα από τα μεγαλύτερα σταυροδρόμια της ιστορίας του. Ήταν η μέρα στην οποία πραγματοποιήθηκε η πρώτη αγωνιστική του πρώτου Πρωταθλήματος που διεξήχθη υπό την αιγίδα του ΕΣΑΚΕ –τότε ΕΣΑΚ- και με αυτήν την ευκαιρία το esake.gr παρουσιάζει όσα έγιναν σε εκείνη την ξεχωριστή μέρα αλλά και στη διαδρομή του πρώτου επαγγελματικού Πρωταθλήματος. Με συγκλονιστικό Τάρπλεϊ που έλαμψε στο Άρης-Λάρισα το αφιέρωμα για τα 30 χρόνια ΕΣΑΚΕ.
Αναλυτικά:
Τα αποτελέσματα, τα πρόσωπα και οι αριθμοί της σεζόν 1992-93. Τότε που άρχισε να γράφεται η ιστορία της Basket League. Ήταν εκείνο το ιστορικό σταυροδρόμι που πέρασε το ελληνικό Πρωτάθλημα που πήραν τη διοργάνωση του οι ίδιες οι ομάδες του, ενώ παράλληλα από την πρώτη σεζόν καθιερώθηκε η συμμετοχή δύο ξένων παικτών και η επίσημη στατιστική καταγραφή.
Μετά την ιδρυτική συνέλευση της Ένωσης στις 11 Μαρτίου 1992, έξι μήνες μετά ήρθε η ώρα για το πρώτο τζάμπολ που έγινε με έξι αγώνες αφού ένας εξ αυτών αναβλήθηκε. Ήταν το ματς του Ηρακλή με την ΑΕΚ όταν ο Ντέρεκ Χάμιλτον, ένας από τους πιο εντυπωσιακούς Αμερικανούς που πέρασαν από τα ελληνικά γήπεδα στη δεκαετία του ’90, έσπασε το ταμπλό. Ο αγώνας έγινε μεταγενέστερα με τον Ηρακλή να φτάνει στη νίκη με 83-80 (Μπαρτ 26, Σάσκι 23 – Χάμιλτον 23, Παταβούκας 18).
Το θρίλερ της Νέας Σμύρνης και το 54άρι του Πάσπαλι
Η πρεμιέρα του 1ου επαγγελματικού Πρωταθλήματος, αυτή που έγινε σαν σήμερα πριν 30 χρόνια, τα είχε όλα. Σπουδαία παιχνίδια, μεγάλους αθλητές εν δράσει, μία ιστορική επίδοση και μία μεγάλη έκπληξη. Ήταν εκείνη της νίκης της Δάφνης επί του μετέπειτα πρωταθλητή Ολυμπιακού με 105-103 στην παράταση –ο κανονικός αγώνας ολοκληρώθηκε με σκορ 95-95. Μέσα από έναν συγκλονιστικό αγώνα, αναδείχτηκε μία μεγάλη επίδοση σκοραρίσματος που παραμένει ακατάρριπτη 30 χρόνια μετά!
Ο Ζάρκο Πάσπαλι «έγραψε» 54 πόντους και αυτή είναι η μεγαλύτερη επίδοση πόντων στην ιστορία του επαγγελματικού Πρωταθλήματος. Από τότε άλλωστε, άλλη μία μόνο φορά υπήρξε επίδοση 50+ πόντων από τον Κίκι Κλαρκ στις 18 Οκτωβρίου 2006, όταν σημείωσε 51 στη νίκη του Αιγάλεω επί της ΑΕΛ με 82-63. Ο Πάσπαλι έφτασε στους 54 έχοντας 13/17 βολές, 19/34 δίποντα, 1/2 τρίποντα κι ακόμη 10 ριμπάουντ και τέσσερα κλεψίματα. Αυτή η μνημειώδης όμως εμφάνιση δεν αποδείχτηκε αρκετή για τον Ολυμπιακό. Η Δάφνη με τον εξαιρετικό σκόρερ Ριτς Ρέλφορντ να σημειώνει 30 πόντους (10/16 βολές, 10/16 δίποντα) και τους Θόδωρο Καραμανώλη (20), Αχιλλέα Δεμέναγα (18) και Μάικ Σμρεκ (16π, 11ρ, 5κοψ.) να τον πλαισιώνουν, σημείωσε τη σπουδαία νίκη στην παράταση.
ΔΑΦΝΗ (Ταυρόπουλος): Δεμέναγας 18 (2), Ρέλφορντ 30, Μπιλής 5, Γιαννόπουλος 1, Σμρεκ 16, Παραγυιός 9 (3), Μέλις 6, Καραμανώλης 20 (2).
ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ (Ιωαννίδης): Ελληνιάδης, Σιγάλας, Καμπούρης 5, Πάσπαλι 54, Χίγκινς 14, Νάκιτς 2, Μωραΐτης 7(1), Τόμιτς 7(1), Τάρλατς 12, Παπαδάκος 2.
Ζορίστηκε ο Παναθηναϊκός, «έλαμψε» ο Τάρπλεϊ
Το ματς της Νέας Σμύρνης έκλεψε την παράσταση σε εκείνη, την πρώτη αγωνιστική του πρώτου επαγγελματικού Πρωταθλήματος ωστόσο και τα υπόλοιπα παιχνίδια της, είχαν το ενδιαφέρον τους πέραν του ότι καταγράφηκαν στην ιστορική πρεμιέρα…
*Ο Παναθηναϊκός αντιμετώπισε σθεναρή αντίσταση από το Παγκράτι πριν φτάσει στην επικράτηση με 71-64 με τέσσερις παίκτες του να έχουν διψήφιο αριθμό πόντων (Μυριούνης 20, Γκάλης 17, Σοκ 15, Κόμαζετς 13). Για το Παγκράτι ο Τζον Χάντσον είχε 19 πόντους.
*Ο πρωταθλητής της προηγούμενης σεζόν ΠΑΟΚ είχε ένα σαφώς πιο εύκολο απόγευμα, περνώντας από τα Πατήσια με το 87-60 επί του Σπόρτιγκ. Ένα αποτέλεσμα που έφερε την υπογραφή του Μπάνε Πρέλεβιτς (20 πόντοι) και του Παναγιώτη Φασούλα (14 πόντοι, 16 ριμπάουντ). Για τους γηπεδούχους ο Τόνι Κόστνερ ήταν εντυπωσιακός στις δύο ρακέτες τελειώνοντας το παιχνίδι με 20 πόντους και 18 ριμπάουντ.
*Μία από τις πιο ξεχωριστές, σε ατομικό επίπεδο, εμφανίσεις της αγωνιστικής με την οποία άρχισε να γράφεται η ιστορία του επαγγελματικού Πρωταθλήματος, ήταν εκείνη του Ρόι Τάρπλεϊ. Ο αείμνηστος Αμερικανός –αν και γνωστός βέβαια στο ευρύ μπασκετικό κοινό- συστήθηκε στην Ελλάδα με μία εμφάνιση εφάμιλλη του σπουδαίου ταλέντου του. Είχε 28 πόντους και 19 ριμπάουντ στην εμφατική νίκη του Άρη επί του Γυμναστικού Συλλόγου Λάρισας στο Αλεξάνδρειο με 102-59. Για τη θεσσαλική ομάδα ο Νίκος Παναγιωτίδης είχε 16 πόντους.
*Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα παιχνίδια έγινε στο κλειστό του Περιστερίου όπου ο Άγγελος Κορωνιός (29) και ο Γκρεγκ Τσερτς (21) οδήγησαν τη γηπεδούχο ομάδα στην επικράτηση επί του Απόλλωνα με 89-81. Για την ομάδα της Πάτρας ο Λούτσιους Ντέιβις είχε 35 πόντους.
*Ο Πανιώνιος πέρασε από την έδρα του Πειραϊκού με 94-82, στηριζόμενος στην τριάδα των Πι Τζέι Μπράουν (23), Φάνη Χριστοδούλου (18) και Μπόμπαν Γιάνκοβιτς (17). Από την άλλη πλευρά ο Πάτρικ Τόμπκινς είχε 19 πόντους.
Η πορεία των 26 αγωνιστικών
Από τις 26 Σεπτεμβρίου 1992 όταν το επαγγελματικό Πρωτάθλημα έκανε τα πρώτα βήματα του, στη διαδρομή της πρώτης σεζόν του, μέχρι το τέλος της κανονικής περιόδου ξεχώρισαν πέντε ομάδες μεταξύ των οποίων υπήρξαν μικρές διαφορές. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτές οι πέντε ξεπέρασαν τις 20 νίκες με τον ΠΑΟΚ να έχει τις περισσότερες και κατακτώντας την πρωτιά στην κανονική περίοδο. Στην άλλη όψη του νομίσματος ήταν ο Πειραϊκός που με δύο μόνο νίκες πήρε τον δρόμο προς την Α2. Το ίδιο αναγκάστηκε να κάνει η ομάδα του Σπόρτιγκ που έχασε την κατηγορία στην ισοβαθμία με τον Γυμναστικό Σύλλογο Λάρισας.
Η βαθμολογία του 1ου επαγγελματικού Πρωταθλήματος…
Οι πρώτοι των πρώτων
Μέσα από τους 182 αγώνες των 26 αγωνιστικών της κανονικής περιόδου αναδείχτηκαν οι κορυφαίοι της στατιστικής. Ανάμεσα τους παίκτες που «έγραψαν» μεγάλα κεφάλαια της πρώτης δεκαετίας του επαγγελματικού μπάσκετ…
Ο Ολυμπιακός πρωταθλητής κόντρα στο διπλό μειονέκτημα έδρας
Η διαδρομή της κανονικής περιόδου έβαλε τον Ολυμπιακό στα πλέι οφ από μειονεκτική θέση. Κατάφερε όμως να φτάσει στον πρώτο τίτλο του επαγγελματικού μπάσκετ σπάζοντας το μειονέκτημα έδρας τόσο κόντρα στον ΠΑΟΚ στα ημιτελικά, όσο και κόντρα στον Παναθηναϊκό στους τελικούς.
Το σύστημα διεξαγωγής των πλέι οφ ήταν διαφορετικό από αυτό που καθιερώθηκε στη συνέχεια, με τη συμμετοχή και των 12 ομάδων που παρέμειναν στην κατηγορία.
Η διαδρομή των πλέι οφ μέχρι την ανάδειξη του Πρωταθλητή της περιόδου 1992-93 (υπήρξαν και αγώνες κατάταξης)…
Α’ ΦΑΣΗ
ΑΕΚ – Δάφνη 2-0
Περιστέρι – Απόλλων Πάτρας 2-1
Ηρακλής – Περιστέρι 2-1
Άρης – ΓΣ Λάρισας 2-0
Β’ ΦΑΣΗ
Ολυμπιακός – Άρης 2-1
ΠΑΟΚ – Ηρακλής 2-0
Παναθηναϊκός – ΑΕΚ 2-1
Πανιώνιος – Περιστέρι 2-1
ΗΜΙΤΕΛΙΚΗ ΦΑΣΗ
ΠΑΟΚ – Ολυμπιακός 1-3
Παναθηναϊκός – Πανιώνιος 3-1
ΜΙΚΡΟΙ ΤΕΛΙΚΟΙ
ΠΑΟΚ – Πανιώνιος 2-1
ΤΕΛΙΚΟΙ
Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός 1-3
14 ομάδες, 181 παίκτες, 1 Πρωτάθλημα
Η συμπλήρωση 30 χρόνων από εκείνη την πρώτη αγωνιστική, του πρώτου επαγγελματικού Πρωταθλήματος είναι μία καλή αφορμή για να θυμηθούμε και όλους όσοι αγωνίστηκαν σε αυτό. Άλλοι περισσότερο, άλλοι λιγότερο άλλωστε είχαν συμμετοχή και έγραψαν ένα κομμάτι του πρώτου κεφαλαίου του επαγγελματικού μπάσκετ στη χώρα μας.
Ιδού λοιπόν τα ρόστερ των 14 ομάδων, οι συμμετοχές και οι πόντοι όσων αγωνίστηκαν στο Πρωτάθλημα της σεζόν 1992-93…
