Πουλασιχίδου: Ποια είναι η λειτουργία των βαλβίδων της καρδιάς;
Βασίλης Γουλιέλμος: Οι βαλβίδες της καρδιάς είναι όπως και στα αυτοκίνητα βαλβίδες μη επιστροφής ή αντεπιστροφής όπως τις λέει και ο λαός μας και βρίσκονται εκεί για να επιτρέπουν τη ροή του αίματος στην καρδιά και στα αγγεία προς τη μία κατεύθυνση αλλά όχι προς την άλλη, δηλαδή ανοίγουν και περνάει το αίμα και μετά κλείνουν ώστε να μην παλινδρομεί το αίμα προς τα πίσω.
Πουλασιχίδου: Σε περίπτωση δυσλειτουργίας (κακής λειτουργίας) των βαλβίδων ποια είναι τα ενοχλήματα που προκύπτουν για τους ασθενείς;
Βασίλης Γουλιέλμος: Ανάλογα με τη βαλβίδα είναι και τα ενοχλήματα. Το κύριο όμως σύμπτωμα σε μια κακή λειτουργία των βαλβίδων είναι το αίσθημα της δύσπνοιας και κυρίως σε σωματική άσκηση. Και αυτό οφείλεται ως επί το πλείστον στη μη ικανότητα της καρδιάς να αντλήσει – μια και η καρδιά ως γνωστόν είναι μια αντλία – το αίμα προς τα εμπρός. Λιμνάζει το αίμα στα πνευμόνια, δε μπορεί να γίνει καλά η ανταλλαγή των αερίων κι έτσι προκύπτει η δύσπνοια. Συγκεκριμένα στη στένωση της αορτικής βαλβίδας ένα συνοδό σύμπτωμα μπορεί να είναι και η στηθάγχη, το ενόχλημα που έχουν οι ασθενείς στη στεφανιαία νόσο – ο πόνος της καρδιάς, ο οποίος μπορεί να εκφράζεται σαν ένας πόνος στο σαγόνι, στο χέρι, στην πλάτη, και κυρίως κατά τη σωματική κόπωση. Όταν αυτά τα ενοχλήματα εμφανίζονται και σε ηρεμία τότε πρόκειται για προχωρημένες παθήσεις των βαλβίδων της καρδιάς και σίγουρα θα πρέπει ο ασθενής σύντομα να αναζητήσει το γιατρό του.
Πουλασιχίδου: Με ποιο τρόπο χαλούν οι βαλβίδες;
Βασίλης Γουλιέλμος: Τα αίτια της προσβολής μιας βαλβίδας είναι πολλαπλά. Το πιο σύνηθες αίτιο είναι η εκφυλιστικής αιτιολογίας δηλαδή το υλικό δεν άντεξε στη διάρκεια του χρόνου όπως σε έναν τα μαλλιά πέφτουν και σε άλλον ασπρίζουν ή τα νύχια δε μπορούν να μακρύνουν γιατί σπάζουν, έτσι και αυτές οι βαλβίδες με την πάροδο του χρόνου χαλούν και δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους. Άλλο αίτιο είναι αυτό του ρευματικού πυρετού: δηλαδή κάποια στιγμή έχει περάσει ο ασθενής έναν πυρετό, ας πούμε μια αμυγδαλίτιδα, για μακρό χρονικό διάστημα είχε πυρετό, δεν πήρε αντιοβιοτικά και τα προϊόντα μεταβολισμού των μικροβίων πήγαν και κάθισαν επάνω στις βαλβίδες και δεν τις χάλασαν αμέσως αλλά με την πάροδο των χρόνων άρχισαν αυτές να σκληραίνουν έτσι ώστε να μην μπορούν ή να κλείσουν ή να ανοίξουν σωστά. Μια πολύ βαριά μορφή βαλβιδοπάθειας είναι αυτή της ενδοκαρδίτιδας, οπού για κάποιον λόγο έχει περάσει κάποιο μικρόβιο στον οργανισμό και τότε αυτό το μικρόβιο πήγε και κάθισε επάνω σε μια βαλβίδα. Σιγά σιγά ή την έφαγε τη βαλβίδα – οπότε της έκανε μια τρύπα ή πολλαπλασιάστηκαν αυτά τα μικρόβια επάνω στη βαλβίδα με αποτέλεσμα να εμποδίζουν τη λειτουργία της βαλβίδας ή να εγκυμονούν τον κίνδυνο της απόσπασης αυτού του συναθροίσματος των μικροβίων με αποτέλεσμα τη δημιουργία εγκεφαλικού επεισοδίου. Υπάρχουν βέβαια και άλλα αίτια σκληρυντικής αιτιολογίας, τραυματικά αίτια, ιατρογενή τα οποία είναι λιγότερο σημαντικά λόγω της μικρότερης συχνότητας των.
Πουλασιχίδου: Με τη διαπίστωση της βαλβιδοπάθειας πρέπει να οδηγείται ο ασθενής κατευθείαν στον καρδιοχειρουργό για επέμβαση; Πόσο μπορεί να περιμένει κανείς μέχρι την επέμβαση;
Βασίλης Γουλιέλμος: Υπάρχουν βέβαια κάποιες κατευθυντήριες γραμμές από την παγκόσμια καρδιολογική και καρδιοχειρουργική εταιρία αλλά μερικές φορές τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Αν ήταν τόσο ξεκάθαρα η ιατρική θα ήταν κάτι που θα μπορούσε να το κάνει ένα computer, βάζουμε στο κομπιούτερ τα δεδομένα και μας βγάζει το αποτέλεσμα. Αλλά η ιατρική είναι μια επιστήμη και είναι και μια τέχνη. Υπάρχουν κάποιες διαβαθμίσεις για τη σοβαρότητα της βαλβίδοπάθειας: λέμε ήπιου βαθμού, μέτριου βαθμού και σοβαρού βαθμού. Κατεξοχήν όταν υπάρχουν βαλβιδοπάθειες σοβαρού βαθμού τότε ο ασθενής θα πρέπει να οδηγείται στον καρδιοχειρουργό. Αλλά υπάρχουν και βαλβιδοπάθειες σοβαρού βαθμού, οι οποίες δέχονται αναμονή. Μπορεί να περιμένει ο ασθενής αν για κάποιο λόγο δεν πρέπει να χειρουργηθεί εκείνη τη στιγμή. Σε περίπτωση που ένας ασθενής έχει μια σοβαρού βαθμού βαλβιδοπάθεια και δε θέλει να χειρουργηθεί επειδή δεν έχει κάποια συμπτώματα και αυτό γίνεται κατεξοχήν στην Ελλάδα από πολλούς καρδιολόγους: λένε στον ασθενή οι καρδιολόγοι «Αφού δεν έχεις κάποια σοβαρά συμπτώματα περίμενε», δεν πρέπει να ξεχνάει κανείς το εξής: Μπορεί αυτός ο ασθενής για κάποιο λόγο να χρειαστεί μια επέμβαση (π.χ. πέφτει και σπάει το πόδι του). Ένας τέτοιος ασθενής αν μπει μέσα στο χειρουργείο για μια επέμβαση οστού είναι πολύ επικίνδυνο για την καρδιά του. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ή και μετά την επέμβαση μπορεί να πάρει πνευμονικό οίδημα ή και ανακοπή. Για αυτό εξάλλου λεγόταν και παλιά «Νους υγιής εν σώματι υγιεί», που θα πει αν έχεις κάποια αρρώστια και μπορείς, θεράπευσε την, ώστε να έχεις το μυαλό σου ξεκάθαρο. Από την άλλη μεριά υπάρχουν και καταστάσεις όπου υπάρχει μια βαλβιδοπάθεια που μπορεί να μην είναι σοβαρού βαθμού, να είναι μετρίου βαθμού (με βάση τα υπερηχοκαρδιογραφικά κριτήρια διότι αυτά ορίζουν τη σοβαρότητα της βαλβιδοπάθειας) αλλά η βαλβιδοπάθεια αυτή να γίνεται τόσο σοβαρά κλινικά αντιληπτή από τον ίδιο τον ασθενή, να τον ενοχλεί τόσο πολύ, τα συμπτώματα να είναι τόσο έντονα, που ακόμη και αν δεν υπάρχει σοβαρού βαθμού βαλβιδοπάθεια να πρέπει ο ασθενής να οδηγηθεί στον καρδιοχειρουργό.
Πουλασιχίδου: Ποια είναι η προετοιμασία που απαιτείται για μια τέτοια επέμβαση καρδιάς;
Βασίλης Γουλιέλμος: Μετά από τόσες δεκαετίες καρδιοχειρουργικής βέβαια έχουν αποκτήσει και οι καρδιοχειρουργοί μια μεγάλη εξοικείωση με το αντικείμενο και υπάρχει και μεγάλη ρουτίνα σε αυτό το επίπεδο. Τεχνικά μια επέμβαση καρδιάς σε έμπειρα χέρια δεν είναι κάτι το δύσκολο αλλά βέβαια για να οδηγηθεί ο ασθενής στο χειρουργείο και να προχωρήσει στην επέμβαση θα πρέπει να δεχτεί νάρκωση. Αυτό είναι κάτι το οποίο φοβούνται πολλοί ασθενείς αδίκως και δεν είναι αυτό που ανησυχεί τους γιατρούς που θα χειρουργήσουν έναν ασθενή. Αυτό που εξετάζεται και πρέπει να εξετάζεται πριν από κάθε επέμβαση καρδιάς είναι οι αρτηρίες του τραχήλου, που οδηγούν το αίμα στον εγκέφαλο, (δηλαδή να μην έχουν αυτές στενώσεις, ώστε να αποφευχθεί κάποιο εγκεφαλικό κατά τη διάρκεια της επέμβασης), οπωσδήποτε η νεφρική λειτουργία αλλά κατεξοχήν η αναπνευστική λειτουργία (αν τα πνευμόνια του ασθενούς είναι σε κατάσταση να ανταπεξέλθουν σε ένα χειρουργείο καρδιάς).
Πουλασιχίδου: Ποιες είναι οι επιλογές σε περίπτωση επέμβασης; Υπάρχει μπαλονάκι; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της κάθε τεχνικής; Ποιες μιτροειδείς βαλβίδες επιδέχονται επιδιόρθωση και ποιες όχι; Με τι πιθανότητα μπορούμε να πούμε σε έναν ασθενή ότι διορθώνεται η επασβεστωμένη βαλβίδα του;
Βασίλης Γουλιέλμος: Στις βαλβιδοπάθειες έχουμε βασικά δύο ειδών βαλβίδες. Το ένα είδος είναι οι μεταλλικές βαλβίδες και το άλλο είδος είναι οι χοιρινές βαλβίδες. Οι μεταλλικές βαλβίδες δεν είναι μεταλλικές. Είναι από ίνες άνθρακα, από ανθρακονήματα αν θέλετε. Από ότι ξέρουμε ο άνθρακας είναι στοιχείο αμέταλλο, επομένως αυτές οι βαλβίδες δεν είναι μεταλλικές. Ο κόσμος ο πολύς τις λέει μεταλλικές επειδή μοιάζουν με μεταλλικές. Αυτές έχουν το πλεονέκτημα ότι όταν τοποθετηθούν κρατούν για πάντα, δε χαλάνε ποτέ, 100 χρόνια – 200 χρόνια. Πρέπει όμως ο ασθενής να παίρνει κάποια αντιπηκτικά φάρμακα έτσι ώστε να μη δημιουργούνται θρόμβοι εξαιτίας αυτής της ξένης βαλβίδας από την οποία μέσα περνάει το αίμα, τα οποία όμως ίσως κάνουν ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή θα οδηγήσουν ακόμα και στο βούλωμα της βαλβίδας αν δεν λαμβάνονται σωστά αυτά τα αντιπηκτικά φάρμακα. Αυτά τα αντιπηκτικά φάρμακα από την άλλη μεριά μπορεί αν δε ληφθούν σωστά να αραιώσουν τόσο πολύ το αίμα ώστε να οδηγήσουν σε κάποιες εγκεφαλικές αιμορραγίες, σε διάχυτα εγκεφαλικά επεισόδια. Αυτό πρέπει να αποφεύγεται, μπορεί να αποφεύγεται και αποφεύγεται με τη σωστή λήψη των αντιπηκτικών φαρμάκων και την τακτική επίσκεψη του ασθενούς στο γιατρό του και στο μικροβιολογικό εργαστήριο. Δίνει αίμα ο ασθενής εξετάζεται η πηκτικότητα του αίματος και αντίστοιχα ο γιατρός δίνει την ποσότητα του φαρμάκου στον ασθενή που πρέπει ή όχι. Σήμερα μάλιστα υπάρχουν και μικρά μηχανάκια φορητά τα οποία μπορεί να έχει κάθε ασθενής στο σπίτι του και να προσδιορίζει ο ίδιος την πηκτικότητα του αίματος του και με τη διάρκεια του χρόνου μπορεί ο ίδιος να αυξομειώνει τη δοσολογία αυτού του φαρμάκου.
Η άλλη μεγάλη κατηγορία αυτών των βαλβίδων είναι όπως είπαμε οι χοιρινές βαλβίδες. Από αυτές τις βαλβίδες οι περισσότερες δεν είναι χοιρινές. Οι πρώτες βαλβίδες που τοποθετήθηκαν ήταν χοιρινές και για το λόγο αυτό παρέμεινε αυτή η ονομασία τους. Οι περισσότερες σημερινές βαλβίδες είναι από βόειο (βοδινό) περικάρδιο, ραμμένες έτσι ώστε να προκύπτει μια βαλβίδα της καρδιάς. Υπάρχουν βέβαια και οι ανθρώπινες βαλβίδες, οι λεγόμενες homograft, οι οποίες έχουν παρθεί από καρδιές στις οποίες οι βαλβίδες λειτουργούν καλά αλλά ο καρδιακός μυς έχει εξασθενήσει τόσο πολύ ώστε αυτοί οι ασθενείς να χρειάζονται μεταμόσχευση καρδιάς. Την παλιά καρδιά, την άρρωστη, δεν την πετάμε αλλά συλλέγουμε από αυτή τα υγιή κομμάτια, όπως είναι αυτές οι βαλβίδες. Αυτές οι βιολογικές βαλβίδες, όπως πρέπει να λέγονται σωστά, έχουν το πλεονέκτημα ότι δε χρειάζονται αντιπηκτικά φάρμακα, δε χρειάζεται να παίρνει ο ασθενής αντιπηκτικά φάρμακα και να ρυθμίζει τη δοσολογία αυτού του φαρμάκου. Έχουν ωστόσο το μειονέκτημα ότι δεν κρατάνε για πάντα. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς και με την βαλβίδα για την οποία πρέπει να χειρουργηθεί ο ασθενής κρατούν αυτές οι βαλβίδες 8 με 20 ή και 25 ενδεχομένως χρόνια. Στην περίπτωση που μια βαλβίδα θα χαλάσει τότε θα πρέπει ο ασθενής να ξαναοδηγηθεί στο χειρουργείο. Αυτός είναι εξάλλου ο λόγος που ως επί το πλείστον τις μεταλλικές βαλβίδες, τις λεγόμενες μηχανικές βαλβίδες, τις χρησιμοποιούμε σε νέους ασθενείς ενώ τις βιολογικές βαλβίδες, αυτές που λέει ο κόσμος χοιρινές, τις χρησιμοποιούμε σε μεγαλύτερους ασθενείς όπου το προσδόκιμο επιβίωσης δεν είναι και τόσο μεγάλο και ενδεχομένως μια δεύτερη επέμβαση δε θα χρειαστεί να γίνει. Σήμερα στη θεραπευτική φαρέτρα του έχει ο καρδιοχειρουργός και τη βαλβίδα μπαλονάκι. Τι είναι αυτό; Σήμερα αυτή η βαλβίδα αναφέρεται μόνο στην αορτική βαλβίδα. Σε λίγο καιρό θα έρθει και για τη μιτροειδή βαλβίδα. Είναι βαλβίδες τις οποίες χρησιμοποιούμε ήδη στην Ελλάδα εδώ και πολλά χρόνια με μεγάλη επιτυχία. Στην τοποθέτηση αυτής της βαλβίδας δε χρειάζεται να ανοίξουμε το στέρνο, δε χρειάζεται να κάνουμε τη μέση στερνοτομή και δε χρειάζεται και να σταματήσουμε την καρδιά, δε χρειάζεται να την παγώσουμε την καρδιά. Αυτή η επέμβαση γίνεται με μια μικρή τομή κάτω από τη θηλή του μαστού ή στο πόδι, όπου μπαίνει η βαλβίδα αυτή κλεισμένη γύρω από ένα μπαλονάκι. Αυτό το μπαλονάκι τοποθετείται στη θέση της παλιάς βαλβίδας, όπου η παλιά βαλβίδα δεν αφαιρείται, μένει στη θέση της. Ανοίγει το μπαλονάκι, εκπτύσσεται η καινούργια η βαλβίδα και έτσι δουλεύει στη θέση της παλιάς βαλβίδας ενώ η παλιά βαλβίδα μένει στη θέση της μονίμως ανοιχτή. Αυτή η βαλβίδα από τη μία μεριά είναι πάρα πολύ ακριβή οικονομικά και από την άλλη μεριά δεν υπάρχει μεγάλη χρονική εμπειρία έτσι ώστε οι εταιρίες να δίνουν εγγύηση για 4 χρόνια. Επομένως καταλαβαίνουμε ότι αυτές οι βαλβίδες πρέπει να κρατιούνται για πολύ συγκεκριμένους ασθενείς, για ένα μικρό ποσοστό ασθενών, για ασθενείς που είναι βαριά πάσχοντες και οι οποίοι ξέρουμε ότι δε θα αντέξουν μια κλασική-συμβατική επέμβαση.
Η πιο καλή και η πιο μοντέρνα βέβαια επέμβαση στις βαλβιδοπάθειες είναι η διόρθωση της βαλβίδας. Αυτή που λέμε πλαστική βαλβίδας. Η πλαστική βαλβίδας αφορά κατεξοχήν τη μιτροειδή βαλβίδα και την τριγλώχινα βαλβίδα. Είναι δύο βαλβίδες μέσα στην καρδιά που εδώ και πολλά χρόνια διορθώνονται με μεγάλη επιτυχία. Σε περίπτωση που μιλάμε για ανεπάρκεια της βαλβίδας, δηλαδή για μη καλό κλείσιμο της βαλβίδας, η δυνατότητα της διόρθωσης αυτής της βαλβίδας σε πεπειραμένα χέρια φτάνει και το 98% ακόμη. Καταλαβαίνετε ότι η μιτροειδής και η τριγλώχινα βαλβίδα, όταν νοσούν, εξαιρετικά σπάνια πρέπει να αντικατασταθούν. Πρέπει ως επί το πλείστον να διορθωθούν. Σε περίπτωση στένωσης ή συνδυασμού στένωσης και ανεπάρκειας της μιτροειδούς βαλβίδας εδώ και αρκετά χρόνια μπορούμε και τη διορθώνουμε και αυτή. Είναι μια πολύ δύσκολη επέμβαση, πολύ βαριά επέμβαση, και θα πρέπει ο καρδιοχειρουργός να είναι αρκετά εξοικειωμένος με αυτό το αντικείμενο. Γίνεται όμως με πολύ μεγάλη επιτυχία. Κάθε φορά που θα διορθωθούν αυτές οι βαλβίδες έχουν το πλεονέκτημα της μακροζωίας του χειρουργικού αποτελέσματος, δηλαδή αυτό το αποτέλεσμα κρατάει για πάντα και από την άλλη δε χρειάζεται ο ασθενής να παίρνει αντιπηκτικά φάρμακα. Στην περίπτωση της αορτικής βαλβίδας, η περίπτωση της διόρθωσης της βαλβίδας είναι περιορισμένη και αφορά μόνο ένα ποσοστό της τάξεως του 10% των ασθενών που εμφανίζονται στον χειρουργό.
Πουλασιχίδου: Που υπάρχει μεγαλύτερη εμπειρία, στις χειρουργικές ή τις τεχνικές μπαλονάκι;
Βασίλης Γουλιέλμος: Οι τεχνικές με το μπαλονάκι είναι νέες τεχνικές, ίσα ίσα που έχουν συμπληρωθεί 10 χρόνια στην ευρεία χρήση τους αλλά και τα νούμερα τα οποία έχουν χειρουργηθεί είναι επίσης μικρά. Στις χειρουργικές τεχνικές υπάρχει μεγάλη εμπειρία πολλών δεκαετιών και εκατομμυρίων ασθενών, οι οποίοι έχουν δεχτεί αυτές τις βαλβίδες. Καταλαβαίνουμε επομένως ότι υπάρχει μεγάλη εξοικείωση με αυτό το αντικείμενο. Για το λόγο αυτό πρέπει να πει κανείς ότι μεγαλύτερη εμπειρία υπάρχει στις συμβατικές χειρουργικές τεχνικές. Από την άλλη μεριά η τεχνική της βαλβίδας με το μπαλονάκι είναι πολύ πιο εύκολη από την τοποθέτηση μιας βαλβίδας με τον παλιό κλασικό συμβατικό τρόπο.
Πουλασιχίδου: Τι προβλήματα προκαλεί η χρήση Sintrom;
Βασίλης Γουλιέλμος: Το Sintrom όπως είναι γνωστό στους περισσότερους είναι ένα αντιπηκτικό φάρμακο, το οποίο παίρνει κανείς από το στόμα με τη μορφή μιας ταμπλέτας. Η δουλειά του είναι να κάνει το αίμα πιο λεπτόρρευστο, να μην του επιτρέπει να πήζει τόσο εύκολα, και από εκεί προκύπτουν και τα προβλήματα. Όταν χτυπήσει κάποιος ασθενής και αιμορραγήσει, τότε ενδεχομένως αυτή η αιμορραγία θα διαρκέσει περισσότερο, αλλά καταλαβαίνετε ότι κάτι τέτοιο είναι πολύ σπάνιο, γιατί πόσο συχνά χτυπάμε καθημερινά τόσο ώστε να αιμορραγούμε; Τα προβλήματα που προκαλεί η χρήση Sintrom τα προκαλεί κυρίως η κακή χρήση του Sintrom και όχι η ίδια η χρήση αυτού. Όταν δηλαδή το φάρμακο που παίρνει ο ασθενής δε ρυθμίζεται καλά για κάποιο λόγο, όπως π.χ. κακή συνεννόηση μεταξύ ασθενούς και γιατρού ή κακή λήψη του φαρμάκου από τον ίδιο τον ασθενή και επομένως το φάρμακο δεν έχει τη δραστικότητα του, το αίμα είναι πιο πηκτό από ότι πρέπει και δημιουργείται κάποιος μικρός θρόμβος ο οποίος θα φύγει και θα κάνει ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Από την άλλη μεριά όταν ληφθεί πολύ φάρμακο από τον ασθενή και γίνει το αίμα πολύ αραιό και ας πούμε επιπλέον ότι θα ανεβεί πολύ υψηλά η πίεση αυτών των ασθενών, ενδέχεται να δημιουργηθεί κάποια αιμορραγία. Αυτή η αιμορραγία όταν είναι στον εγκέφαλο, μια εγκεφαλική αιμορραγία, θα δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα. Βλέπετε όμως ότι στην καλή χρήση του φαρμάκου δε δημιουργούνται τέτοια προβλήματα αλλά μόνο στην κακή χρήση του φαρμάκου. Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι υπάρχουν μοντέρνα φάρμακα των οποίων η δοσολογία είναι στάνταρ σε όλους τους ασθενείς: ένα πρωί και ένα το βράδυ ή ένα μόνο την ημέρα. Είναι πιο μοντέρνα φάρμακα τα οποία δεν έχουν περάσει όμως σε επίπεδο να τα χορηγεί το Ταμείο – αυτό όμως είναι κάτι το οποίο θα συμβεί σύντομα.
Πουλασιχίδου: Αποκλείει η επέμβαση μπαλονάκι την επιδιόρθωση της βαλβίδας με χειρουργείο;
Βασίλης Γουλιέλμος: Εδώ αναφερόμαστε στη βαλβίδα μπαλονάκι για τη μιτροειδή βαλβίδα όχι για την αορτική βαλβίδα ή για την τριγλώχινα, μόνο για τη μιτροειδή βαλβίδα. Σε αυτή την περίπτωση με επεμβατικό τρόπο όπως γίνεται το μπαλονάκι στις αρτηρίες της καρδιάς διορθώνεται τις περισσότερες φορές όχι εντελώς αλλά κατά ένα μέγα μέρος η μιτροειδής βαλβίδα έτσι ώστε αυτή από σοβαρού βαθμού να πέφτει σε μετρίου ή σε μικρού βαθμού ανεπάρκεια. Αφορά μόνο τις ανεπάρκειες της μιτροειδούς βαλβίδας. Το κακό με αυτήν είναι όταν το αποτέλεσμα δεν είναι καλό τις περισσότερες φορές συμβαίνει καταστροφή του ιστού της βαλβίδας έτσι ώστε όταν θα προχωρήσει στο χειρουργείο αυτός ο ασθενής, η δυνατότητα της διόρθωσης της βαλβίδας να είναι περιορισμένη. Δηλαδή μετά από μπαλονάκι της μιτροειδούς βαλβίδας αν χρειαστεί ο ασθενής χειρουργείο μόνο στους μισούς από αυτούς θα μπορεί να γίνει πλαστική διόρθωση της βαλβίδας. Οι άλλοι μισοί θα πρέπει να χειρουργηθούν με μια καινούργια βαλβίδα.
Πουλασιχίδου: Γίνονται κάποιες από αυτές τις επεμβάσεις λαπαροσκοπικά (ενδοσκοπικά);
Βασίλης Γουλιέλμος: Ενδοσκοπικά είναι ο σωστός όρος που θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε. Λαπαροσκοπικά είναι ο όρος που αναφέρεται σε επεμβάσεις κοιλιάς. Γίνονται αυτές οι επεμβάσεις. Ήμασταν οι πρώτοι σε όλη την Ευρώπη που στη Δρέσδη τοποθετήσαμε ενδοσκοπικά μια βαλβίδα σε μιτροειδική θέση και το ανακοινώσαμε αυτό στο Πανευρωπαϊκό και στο Παγκόσμιο Καρδιοχειρουργικό Συνέδριο. Οι επεμβάσεις αυτές γίνονται με πολύ μικρές τομές (χωρίς να κόβουμε το στέρνο – το οστό) από το πλάι, χρησιμοποιούμε κάμερες και ειδικά μακρά λεπτά ενδοσκοπικά εργαλεία ώστε ή να αντικαθίσταται ή να επιδιορθώνεται η βαλβίδα αυτή. Τέτοιες επεμβάσεις έχουμε κάνει στο παρελθόν πάρα πολλές και συνεχίζουμε να τις κάνουμε με επιτυχία και έχουμε το πλεονέκτημα ότι δεν έχουμε τη διάνοιξη του στέρνου και έτσι ο ασθενής αμέσως μπορεί να ξαναγυρίσει στην πλήρη σωματική του δραστηριότητα.
Όσον αφορά τις αορτικές βαλβίδες εδώ δεν πρόκειται για ενδοσκοπικές επεμβάσεις αλλά για επεμβάσεις με πολύ μικρότερες τομές. Είναι επεμβάσεις τις οποίες κάνουμε εδώ και πολλά χρόνια με επιτυχία. Ως πλεονέκτημα έχουν την μικρότερη έκταση της τομής από τη μία μεριά και το πιο σίγουρο χειρουργικό αποτέλεσμα από την άλλη.
Πουλασιχίδου: Τι περιμένουμε στο μέλλον για τις βαλβιδοπάθειες;
Βασίλης Γουλιέλμος: Εδώ και πολλά χρόνια έχουν ασχοληθεί καρδιοχειρουργικά πειραματικά εργαστήρια στην εξέλιξη, στη δημιουργία μιας βιολογικής βαλβίδας η οποία όμως δε θα χαλάει στο βάθος του χρόνου, δηλαδή θα έχει και τα πλεονεκτήματα της μεταλλικής βαλβίδας, η οποία δε χαλάει ποτέ, και τα πλεονεκτήματα της χοιρινής-βιολογικής βαλβίδας, η οποία δε χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή. Για τη δημιουργία αυτής της βαλβίδας παίρνουν οι γιατροί υλικό από το μυελό των οστών του ασθενούς και το καλλιεργούν ώστε να δημιουργηθεί μία καινούργια βαλβίδα. Όταν αυτή η βαλβίδα θα δημιουργηθεί από τη μια μεριά θα είναι βιολογική και επομένως δε θα χρειάζεται αντιπηκτική αγωγή αλλά από την άλλη μεριά επειδή αυτή η βαλβίδα θα είναι από τον ιστό του ιδίου του ασθενούς δε θα την αντιλαμβάνεται ο οργανισμός σαν κάτι ξένο και δε θα προσπαθεί να την καταστρέψει. Επομένως έχουμε και μακροζωΐα στη βαλβίδα και έλλειψη της αναγκαιότητας της χρήσης αντιπηκτικών φαρμάκων. Στην ιστορία της ανθρωπότητας υπήρξαν πάρα πολλοί προφήτες οι οποίοι όμως προφήτευσαν με τρόπο διφορούμενο. Ένας πραγματικός προφήτης ο οποίος ξεκάθαρα πρόβλεψε το μέλλον ήταν ο Ιούλιος Βέρν. Πρόβλεψε στο βιβλίο του «Από Τη Γη στη Σελήνη» ότι κάποια στιγμή στο μέλλον θα υπάρξει ένας πύραυλος που θα μετέφερε ανθρώπους από τη Γη στη Σελήνη. Στο βιβλίο του «Είκοσι χιλιάδες λεύγες υπό τη θάλασσα» μας προφήτευσε πριν από δεκάδες χρόνια ότι κάποια μέρα θα υπάρχει υποβρύχιο. Εγώ όμως δεν είμαι Ιούλιος Βερν και δεν μπορώ να προφητεύσω, να προβλέψω το μέλλον. Αυτό όμως που μπορώ με ασφάλεια να σας πω είναι πως θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας στη Θεσσαλονίκη και στην Παγκόσμια Καρδιοχειρουργική για να ακολουθήσουμε αυτό που μας ζήτησε ο μεγάλος πατέρας της καρδιοχειρουργικής, ο Cooley το 1997 στο Παγκόσμιο Καρδιοχειρουργικό Συνέδριο στις ΗΠΑ όταν είπε: «Μη ράβετε στα μέτρα της σωστής τεχνικής το σωστό ασθενή αλλά στα μέτρα του σωστού ασθενή τη σωστή τεχνική».
Δρ. Βασίλης Γουλιέλμος
Αναπλ. Καθηγητής Καρδιοχειρουργικής
Πανεπ. Δρέσδης Γερμανίας
