Η Αστάνα είναι μια υπέροχη – αρχιτεκτονικά – πόλη στο ανατολικό τμήμα της χώρας, στην ασιατική στέπα. Δεν είναι παρά η πραγματοποίηση των μεγαλεπήβολων στόχων του προέδρου του Καζακστάν Ναζαρμπάγιεφ, χάρη στα πετροδολάρια. Η Αστάνα είναι εντυπωσιακή, φουτουριστική και αποκρυφιστική. Δεν είναι τυχαίο ότι το 1999 απέσπασε το βραβείο της «Πόλης του Κόσμου».
Οταν το Καζακστάν έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1991, η πόλη και η περιοχή μετονομάστηκε Akmola, που κυριολεκτικά σημαίνει Λευκό Νεκροταφείο. Το 1995 ορίστηκε ως η μελλοντική πρωτεύουσα της νεοσύστατης ανεξάρτητης χώρας. Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε επισήμως από το Αλμάτι στις 10 Δεκεμβρίου 1997. Το νέο όνομα Αστάνα δόθηκε στην πόλη το 1998. Σημαίνει απλώς, πρωτεύουσα… Πλέον έχει μετονομαστεί σε Νουρ-Σουλτάν από το… όνομα του Ναζαρμπάγιεφ.
Η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αστάνα συνοδεύτηκε από ένα από τα μεγαλύτερα κατασκευαστικά σχέδια παγκοσμίως. Η κυβέρνηση του Καζακστάν κατασκεύασε νέα δημόσια κτίρια και κυβερνητικές υπηρεσίες καθώς επίσης και μουσουλμανικά τεμένη, πάρκα, μνημεία και αίθουσες συναυλιών, τα περισσότερα από τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από πετροδολάρια. Η Αστάνα διαθέτει μερικά από τα πιο σύγχρονα κτίρια στην Κεντρική Ασία.
Βρίσκεται 347 μέτρα ( 1,138 πόδια) πάνω από την θάλασσα, καλύπτει 722 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός της αντιστοιχεί σε 709.000 κατοίκους (σύμφωνα με εκτίμηση του 2012). Ιδρύθηκε το 1824 ως οχυρό για μια μονάδα των Κοζάκων της Σιβηρίας.
Από το Αλμάτι στην Αστάνα
Για πολλούς Καζάκους, η μεταφορά της πρωτεύουσας από το Αλμάτι στην Αστάνα παραμένει αμφιλεγόμενη. Επικαλούνται την απομονωμένη τοποθεσία της πόλης, τους απαγορευτικούς χειμώνες, δυσανασχετούν με την τεράστια δαπάνη του δημοσίου χρήματος για την κατασκευή των νέων κρατικών συγκροτημάτων, καθώς και την συνεχιζόμενη σπατάλη για τα αεροπορικά εισιτήρια και την διαμονή σε ξενοδοχεία για τους πολλούς κρατικούς υπαλλήλους που εξακολουθούν να ζουν στο Αλμάτι.
Οταν, ωστόσο, ξεκίνησε η μεταφορά, η κυβέρνηση επικαλέστηκε το ότι το Αλμάτι είχε εξαντλήσει τα περιθώρια επέκτασής του και ότι βρίσκεται σε μια περιοχή επιρρεπή σε σεισμούς.
Ο νυν πρόεδρος δεν ήταν ο πρώτος που είχε την ιδέα να κάνει την Αστάνα πρωτεύουσα του κράτους. Το επιχείρησε και ο Νικίτα Χρουτσόφ, τη δεκαετία του 1950, με όραμα να μετατρέψει την ακαλλιέργητη στέπα γύρω από το Τσελίνιγκραντ σε σιτοβολώνα της Σοβιετικής Ένωσης. Την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης σε αυτές τις εσχατιές της στέπας υπήρχε μια πόλη 200.000 κατοίκων με το όνομα Τσελίνιγκραντ, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Ισίμ.
Τεράστιες εκτάσεις, λοιπόν, δέχτηκαν στη γη το σιτάρι, κίνητρα δόθηκαν σε χιλιάδες Ρώσους να μετακινηθούν, ωστόσο οι Καζάκοι ήξεραν. Οι λυσσαλέοι άνεμοι που φυσούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα ξερίζωσαν τα σπαρτά, ενώ η εντατική λίπανση με φυτοφάρμακα δηλητηρίασε το έδαφος. Το σχέδιο ξεψύχησε. Τον Ιούλιο του 1994 ο πρόεδρος Ναζαρμπάγιεφ αποφάσισε να αναβιώσει την ιδέα. Το 1997 χιλιάδες κρατικοί υπάλληλοι αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στη νέα πρωτεύουσα, περιοχή γνωστή σαν τόπος εξορίας (φιλοξενούσε σταλινικά στρατόπεδα συγκέντρωσης).
Στην Αστάνα ο Στάλιν εξόρισε χιλιάδες Γερμανούς του Βόλγα, Ινγκουσέτιους και Τσετσένους στις δεκαετίες του ‘30 και του ‘40. Το να αφήσουν τις κατοικίες και τις οικογένειές τους στο όμορφο Αλμάτι για να εγκατασταθούν σε αυτή την περιοχή, που πολλοί αποκαλούσαν «σκουπιδοτενεκέ του Στάλιν», περίπου 1.000 χιλιόμετρα βορειότερα, ήταν φυσικά βασανιστικό.
Η μετακίνηση κράτησε περίπου δύο χρόνια. Ο πρώτος χειμώνας ήταν τρομερός. Οι κάτοικοι του Αλμάτι δεν ήταν συνηθισμένοι σε τέτοιο πολικό ψύχος. Καθώς, δε, δεν υπήρχαν κτίρια για να στεγάσουν τις χιλιάδες των κρατικών υπαλλήλων, ακόμα και ανώτεροι αξιωματούχοι ζούσαν σε στρατώνες. Δεν είναι τυχαίο ότι οι ηλικιωμένοι προτίμησαν να παραμείνουν στο Αλμάτι, με αποτέλεσμα η Αστάνα να δίνει την εντύπωση ότι κατοικείται αποκλειστικά από νέους ανθρώπους.
Κλίμα
Η Αστάνα είναι η δεύτερη πιο κρύα πρωτεύουσα του κόσμου μετά την Ουλάν Μπατόρ στη Μογγολία. Έχει ακραία ηπειρωτικό κλίμα με ζεστά καλοκαίρια και μεγάλους, κρύους και ξηρούς χειμώνες.
Οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού περιστασιακά φτάνουν τους 35 °C, ενώ από -30 °C ως -35 °C αγγίζει το θερμόμετρο μεταξύ των μέσων Δεκεμβρίου και των αρχών Μαρτίου.
Η πόλη κατέχει επίσης το ρεκόρ για τη χαμηλότερη θερμοκρασία του αέρα που έχει καταγραφεί ποτέ στο Καζακστάν (-51 °C ) . Το ποτάμι της πόλης παγώνει κοντά στη δεύτερη εβδομάδα του Νοεμβρίου και μένει έτσι μέχρι και τις αρχές Απριλίου. Οι άνεμοι δε, είναι λυσσαλέοι.
